này để tạ ơn vận may của bản thân hơn là do lòng kính trọng đối với
kẻ từng thay hắn làm người tình của Faunia.
Ngồi bên cạnh Smoky là một phụ nữ mà tôi đoán là vợ hắn, một
phụ nữ tóc vàng xinh xắn khoảng bốn mươi tuổi và, nếu tôi nhớ chính
xác, là cô bạn cùng lớp ở Athena mà Smoky kết hôn hồi thập niên bảy
mươi và hiện là mẹ của năm đứa con. Nhà Hollenbeck thuộc nhóm
người trẻ nhất, ngoài gia đình Coleman, trong số những người tôi thấy
trong nhà nguyện khi tôi bắt đầu nhìn quanh. Ở đây chủ yếu là những
người đã có thâm niên ở Athena, những giảng viên và nhân viên trong
trường mà Coleman đã quen biết gần bốn mươi năm, trước khi Iris
chết và ông xin nghỉ việc. Liệu Coleman sẽ nghĩ gì về những người kỳ
cựu đang có mặt ở Rishanger để tiễn đưa ông, nếu ông có thể thấy họ
ngồi trước quan tài của mình? Có lẽ ông sẽ nghĩ gì đó đại loại như,
“Chả mấy khi lại có một dịp tuyệt vời để tự tán thưởng mình như thế
này. Tất cả họ hẳn phải cảm thấy công chính biết bao vì đã không để
bụng việc tôi khinh bỉ họ.”
Khi ngồi đó với tất cả đồng nghiệp của ông, thật lạ khi nghĩ rằng
những người có học và lịch sự một cách chuyên nghiệp như thế lại sẵn
lòng tin theo giấc mơ đáng kính của loài người về một hoàn cảnh mà ở
đó một người có thể là hiện thân cho cái ác. Ấy thế mà cái nhu cầu đó
lại tồn tại, bất tử và ăn sâu trong mỗi người.
Khi cánh cửa phía ngoài được đóng lại và người nhà Silk vào chỗ
của họ ở hàng ghế đầu, tôi thấy nhà nguyện đã kín người tới hai phần
ba, ba trăm người, có khi hơn, chờ đợi cái sự kiện cổ xưa và tự nhiên
này của con người để tiếp nhận nỗi kinh hoàng về đoạn kết của cuộc
đời. Tôi cũng thấy Mark Silk, một mình giữa các anh em, mang cái
mũ chỏm của dân Do Thái.
Có lẽ cũng như hầu hết mọi người, tôi chờ đợi một trong những đứa
con của Coleman sẽ lên bục phát biểu trước tiên. Nhưng sáng đó chỉ
có một người phát biểu, và đó là Herb Keble, nhà chính trị học mà chủ
tịch hội đồng giảng viên Silk nhận vào làm và là giáo sư da màu đầu
