ngu dốt. Ngược đãi một giáo sư đại học, bất kể ông ta là ai, bất kể ông
ta có màu da gì, xúc phạm ông ta, lăng nhục ông ta, tước đi quyền hạn
và phẩm giá và uy tín của ông ta vì một chuyện ngu xuẩn và vớ vẩn
như thế. Tôi là con gái của cha tôi, ông Zuckerman ạ, con gái của một
người cha luôn khắt khe trong lời lẽ, và mỗi ngày trôi qua, tôi lại thấy
những lời lẽ tôi nghe người ta nói ra ngày càng ít diễn tả được những
gì thực sự xảy ra. Qua những gì ông nói, tôi thấy có vẻ như ngày nay
tại trường đại học điều gì cũng có thể xảy ra. Có vẻ như những người
ở đó đã quên mất dạy học là gì. Có vẻ như cái việc họ đang làm giống
trò hề hơn. Thời đại nào cũng có đám cầm quyền nói không với cái
mới, và ở Athena này rõ ràng chúng đang thắng thế. Người ta phải
khiếp đảm đến thế với mỗi từ ngữ được nói ra sao? Cái gì đã xảy ra
với Tu chính án thứ nhất
của Hiến pháp Mỹ vậy? Hồi tôi với ông còn
nhỏ, người ta định ra cái lệ rằng mỗi học sinh tốt nghiệp trung học ở
New Jersey đều nhận được hai món tại lễ tốt nghiệp: bằng tốt nghiệp
và cuốn Hiến pháp. Ông nhớ chuyện đó không? Ông phải học một
năm về lịch sử Mỹ và một học kỳ về kinh tế học - à, dĩ nhiên, ông
không còn phải làm vậy nữa: chữ ‘phải’ đã biến mất khỏi chương trình
giảng dạy. Tại lễ tốt nghiệp, đã thành truyền thống tại nhiều trường
học của ta hồi đó là hiệu trưởng sẽ trao bằng tốt nghiệp và một người
khác sẽ trao bản Hiến pháp Mỹ. Ngày nay mới ít làm sao những người
hiểu tương đối tường tận về Hiến pháp Mỹ. Nhưng ở nước Mỹ này,
theo sự quan sát của tôi, mỗi khắc mọi thứ lại trở nên ngu xuẩn hơn. Ở
trường đại học ngày nay người ta bắt đầu đề ra những chương trình
phụ đạo để dạy trẻ con những điều mà lẽ ra chúng phải học từ năm lớp
chín. Ở trường Trung học East Orange từ lâu rồi bọn trẻ con không
còn đọc những tác phẩm cổ điển. Chúng thậm chí chẳng biết đến
Moby-Dick, số đọc nó thì còn ít nữa. Vào năm tôi về hưu, bọn trẻ đến
gặp tôi và kể với tôi rằng trong Tháng Lịch Sử Da Đen chúng chỉ đọc
tiểu sử của người da đen do người da đen viết. Tôi hỏi chúng, tác giả
da đen hay da trắng thì có gì khác nhau? Tôi thấy mình hết chịu nổi
cái Tháng Lịch Sử Da Đen rồi. Tôi thấy việc lấy tháng Hai làm Tháng
