Khoảng 15 nghìn năm trước Công nguyên (TCN), Kỷ Băng hà kết
thúc khi khí hậu trái đất ấm dần lên. Bằng chứng từ lõi băng ở Greenland
cho thấy nhiệt độ bình quân tăng xấp xỉ 15°C trong một khoảng thời gian
ngắn. Hiện tượng này dường như trùng hợp với sự tăng nhanh dân số của
loài người vì nó dẫn đến gia tăng số lượng động vật, đồng thời tạo ra nhiều
thực vật và lương thực hơn. Quá trình này bị đảo ngược nhanh chóng vào
khoảng 14 nghìn năm TCN qua một thời kỳ lạnh dần được gọi là Younger
Dryas, nhưng sau năm 9600 TCN, nhiệt độ trái đất gia tăng trở lại, thêm
khoảng 7°C trong chưa đến một thập niên, và từ đó nhiệt độ luôn duy trì ở
mức cao. Nhà khảo cổ học Brian Fagan gọi thời kỳ này là Mùa hạ dài
(Long Summer). Tình trạng khí hậu ấm dần lên đánh dấu một thời điểm
quyết định vĩ đại tạo thành bối cảnh cho cuộc Cách mạng thời kỳ Đồ đá
mới, trong đó xã hội loài người chuyển sang cuộc sống an cư lạc nghiệp,
trồng trọt và chăn nuôi. Thời kỳ này, cũng như phần còn lại trong lịch sử
loài người sau đó, được tắm mình trong ánh nắng của Mùa hạ dài này.
Có sự khác biệt cơ bản giữa trồng trọt chăn nuôi và săn bắt hái lượm.
Trồng trọt chăn nuôi dựa vào khai hóa thực vật và thuần hóa động vật, chủ
động can thiệp vào chu kỳ sống, thay đổi các yếu tố di truyền để làm cho
các giống loài này trở nên hữu ích hơn đối với con người. Khai hóa và
thuần hóa là sự thay đổi công nghệ giúp con người tạo ra nhiều lương thực
hơn từ các loài thực vật hoang dại và động vật hoang dã sẵn có. Ví dụ, việc
trồng ngô bắt đầu khi con người thu thập teosinte, một giống cây dại vốn là
thủy tổ của cây ngô. Quả teosinte rất nhỏ, chỉ dài vài cm, bé hơn nhiều so
với một quả ngô hiện đại. Rồi dần dần, thông qua việc tuyển chọn những
bông hoa teosinte lớn hơn và những cây không bị gãy hoa mà vẫn nguyên
vẹn trên cây cho đến khi thu hoạch, con người tạo ra giống ngô hiện đại
mang lại nhiều dinh dưỡng hơn trên cùng một mảnh đất.
Những bằng chứng cổ xưa nhất về trồng trọt chăn nuôi, khai hóa thực
vật và thuần hóa động vật xuất phát từ Trung Đông, cụ thể là vùng đồi núi
được gọi là Hilly Flanks, trải dài từ phía nam Israel ngày nay qua Palestine
