thể hiện qua dấu vết đắm tàu đã được các nhà khảo cổ phát hiện dưới đáy
Địa Trung Hải. Các con tàu đắm này có thể được dò tìm niên đại theo nhiều
cách. Các con tàu thường chở những vò chứa đầy rượu vang hay dầu ô-liu
đi từ Ý đến Gaul, hay dầu ô-liu Tây Ban Nha để bán hay phân phối miễn
phí ở Rome. Các vò chứa làm bằng đất nung được niêm kín, thường chứa
đựng thông tin về thời điểm và những người đã làm ra chúng. Ngay gần
con sông Tiber ở Rome có một ngọn đồi nhỏ Monte Testaccio, còn được
gọi là Monte dei Cocci (“Núi gốm”) hình thành từ khoảng 53 triệu chiếc vò
nung này. Sau khi được bốc dỡ khỏi các con tàu, những chiếc vò nung bị
vứt đi, qua hàng thế kỷ tạo thành một ngọn đồi khổng lồ.
Các hàng hóa khác trên tàu và ngay chính các con tàu đôi khi cũng có
thể cho ta biết niên đại thông qua phương pháp carbon phóng xạ, một kỹ
thuật mà các nhà khảo cổ sử dụng để xác định tuổi của các cổ vật hữu cơ.
Thực vật tạo ra năng lượng thông qua quang hợp, sử dụng năng lượng mặt
trời để chuyển hóa C0
2
thành đường. Khi quá trình này diễn ra, thực vật
hấp thu một lượng đồng vị phóng xạ xảy ra tự nhiên, carbon 14. Sau khi
thực vật chết, carbon 14 phân hủy do hiện tượng phân rã phóng xạ. Khi các
nhà khảo cổ tìm được một xác tàu đắm, họ có thể xác định niên đại gỗ của
con tàu thông qua đối chiếu tỷ lệ carbon 14 còn lại trong đó với tỷ lệ dự
kiến từ carbon 14 trong khí quyển. Điều này cho họ một giá trị ước lượng
về thời điểm cây gỗ bị đốn hạ. Chỉ khoảng 20 xác tàu đắm có niên đại vào
khoảng năm 500 TCN. Đây có lẽ không phải là tàu La Mã, và rất có thể là
tàu của Carthage chẳng hạn. Nhưng sau đó, số lượng tàu đắm của La Mã
tăng lên nhanh chóng. Vào khoảng thời gian Chúa Giê-xu ra đời, số lượng
tàu đắm này đạt đỉnh điểm 180 chiếc.
Tàu đắm là một phương thức hữu hiệu để theo dõi diễn biến kinh tế
của Cộng hòa La Mã, và quả thật cho thấy bằng chứng về sự tăng trưởng
kinh tế nhất định, nhưng điều này cần được xem xét thận trọng. Có lẽ 2/3
hàng hóa của con tàu là tài sản của nhà nước La Mã, thuế và cống vật mang
từ các tỉnh về Rome, hay ngũ cốc và dầu ô-liu từ Bắc Phi về phân phối
