Chủ nghĩa chuyên chế không chỉ thống trị phần lớn châu Âu mà cả ở
châu Á, và tương tự như thế, cũng cản trở công nghiệp hóa vào thời điểm
quyết định hình thành từ cuộc Cách mạng công nghiệp. Triều đại nhà Minh
và nhà Thanh ở Trung Quốc cũng như chủ nghĩa chuyên chế ở Đế chế
Ottoman minh họa cho mô thức này. Dưới thời nhà Tống từ năm 960 đến
1279, Trung Quốc dẫn đầu thế giới trong nhiều phát minh công nghệ.
Người Trung Quốc phát minh ra đồng hồ, la bàn, thuốc súng, giấy và tiền
giấy, gốm sứ và lò cao để đúc sắt trước người châu Âu. Họ độc lập phát
triển guồng xe sợi và sức nước gần như cùng một lúc với phía bên kia của
lục địa Á-Âu. Vì thế, năm 1500, mức sống ở Trung Quốc ít ra cũng cao
ngang ngửa với châu Âu. Trong nhiều thế kỷ, Trung Quốc cũng có một nhà
nước tập quyền với công chức dân chính được tuyển dụng dựa vào nhân tài.
Thế nhưng Trung Quốc theo chủ nghĩa chuyên chế, và sự tăng trưởng
dưới triều đại nhà Tống là sự tăng trưởng trong các thể chế chiếm đoạt.
Không có sự đại diện chính trị cho các thành phần khác trong xã hội ngoài
triều đình và không có tổ chức nào tương tự như Quốc hội Anh hay Quốc
hội Tây Ban Nha. Giới thương nhân luôn luôn có thân phận mỏng manh ở
Trung Quốc, và các phát minh vĩ đại dưới thời nhà Tống không được thúc
đẩy bởi động cơ thị trường mà được hình thành dưới sự bảo trợ hay mệnh
lệnh của nhà nước. Gần như không có phát minh nào được thương mại hóa.
Sau triều đại nhà Tống, sự kiểm soát của nhà nước càng được thắt chặt
dưới thời nhà Minh và nhà Thanh. Nguyên nhân gốc rễ của điều này cũng
là lôgic thông thường về các thể chế chiếm đoạt. Khi hầu hết những người
cai trị chủ trương áp dụng các thể chế chiếm đoạt, các hoàng đế chuyên chế
của Trung Quốc chống đối sự thay đổi, mong muốn ổn định, và thực chất là
lo sợ sự phá hủy sáng tạo.
Điều này được minh họa rõ rệt nhất qua lịch sử thương mại quốc tế.
Như ta đã thấy, việc khám phá ra châu Mỹ và cách thức tổ chức thương mại
quốc tế đóng vai trò then chốt trong sự xung đột chính trị và sự thay đổi thể
chế của châu Âu thời tiền hiện đại. Ở Trung Quốc, trong khi các thương
