của những khu vực cung cấp nô lệ ở Tây và Trung-Tây châu Phi là vào
khoảng 22 đến 25 triệu vào đầu thế kỷ 18. Dựa vào một giả định rất dè dặt
rằng trong giai đoạn từ thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19, dân số tại những khu
vực trên sẽ tăng 0,5% mỗi năm nếu không có nạn buôn nô lệ, Manning đã
ước tính rằng dân số trong vùng vào năm 1850 có lẽ sẽ không dưới 46-53
triệu. Thay vào đó, dân số thực tế của khu vực chỉ bằng một nửa con số ước
tính trên.
Sự chênh lệch khổng lồ này không chỉ đơn thuần là do 8 triệu người
dân trong khu vực bị bán làm nô lệ trong giai đoạn giữa 1700 và 1850, mà
rất có thể còn do hàng triệu người chết do chiến tranh kéo dài liên miên
nhằm phục vụ mục đích bắt nô lệ. Chế độ nô lệ và ngành buôn bán nô lệ ở
châu Phi còn phá vỡ cấu trúc gia đình và hôn nhân và có thể đã làm giảm tỷ
lệ sinh đẻ.
Bắt đầu từ cuối thế kỷ 18, phong trào đòi bãi bỏ chế độ buôn nô lệ bắt
đầu lớn mạnh ở Anh dưới sự dẫn dắt của nhân vật có sức lôi cuốn đặc biệt
William Wilberforce. Sau nhiều lần thất bại, vào năm 1807 những người
chống chế độ nô lệ thuyết phục được Nghị viện Anh thông qua một dự luật
coi việc buôn bán nô lệ là bất hợp pháp. Mỹ noi theo gương Anh bằng một
đạo luật tương tự vào năm sau. Tuy nhiên chính phủ Anh còn đi xa hơn thế:
họ chủ động triển khai đạo luật trên bằng cách gửi hạm đội tàu Anh đến
khu vực Đại Tây Dương để ngăn chặn tàu bè buôn bán nô lệ. Mặc dù phải
mất một thời gian trước khi những biện pháp này thật sự có hiệu quả, và
mãi đến năm 1834 chế độ nô lệ trên toàn bộ đế chế Anh mới được bãi bỏ,
cái thời buôn bán nô lệ trong vùng biển Đại Tây Dương, vốn chiếm một
phần lớn trong ngành buôn bán nô lệ trên thế giới, đã chấm dứt.
Mặc dù việc chấm dứt nạn buôn bán nô lệ sau năm 1807 làm giảm nhu
cầu nô lệ châu Phi từ bên ngoài, nhưng điều này không có nghĩa là ảnh
hưởng của nạn buôn nô lệ đối với xã hội Phi châu và các thể chế của nó sẽ
tự nhiên biến mất. Nhiều quốc gia châu Phi xây dựng thể chế chính trị của
