họ xung quanh việc buôn bán nô lệ và cho dù nước Anh có chấm dứt nạn
buôn nô lệ thì điều đó cũng không thay đổi được thực trạng này. Hơn nữa,
chế độ nô lệ đã trở nên quá phổ biến ở chính tại châu Phi. Những yếu tố
này cuối cùng sẽ quyết định đường hướng phát triển của châu Phi không
những trước mà cả sau năm 1807.
“Thương mại hợp pháp” xuất hiện, thay thế cho việc buôn bán nô lệ,
nó là một cụm từ được dùng để ám chỉ việc xuất khẩu những mặt hàng mới
từ châu Phi không dính líu đến việc buôn bán nô lệ. Những hàng hóa này
bao gồm dầu dừa, nhân quả hạch, đậu phụng, ngà, cao su và keo. Khi thu
nhập của châu Âu và Bắc Mỹ gia tăng cùng với sự lan rộng của cuộc Cách
mạng công nghiệp, nhu cầu mua những sản phẩm nhiệt đới này cũng tăng
lên đáng kể. Cũng giống như trước đó, châu Phi đã hăm hở tận dụng những
cơ hội kinh tế do việc buôn bán nô lệ mang lại thì giờ đây họ cũng hăm hở
tận dụng thời cơ có được từ thương mại hợp pháp. Nhưng họ làm việc này
trong một bối cảnh thật kỳ quặc: chế độ nô lệ vẫn còn là một phần của châu
Phi mặc dù nhu cầu nô lệ từ thế giới bên ngoài đã bất ngờ chấm dứt. Giờ
thì có thể làm gì với tất cả những nô lệ này khi không còn có thể bán họ
cho người châu Âu? Câu trả lời rất đơn giản: có thể bắt họ làm việc ở châu
Phi để sản xuất những hàng hóa thuộc dạng thương mại hợp pháp.
Một trong những trường hợp có nhiều bằng chứng minh họa nhất là
Asante, thuộc nước Ghana hiện nay. Trước năm 1807, đế chế Asante tích
cực tham gia vào việc bắt và bán nô lệ, đưa họ xuống vùng ven biển để bán
cho những trạm buôn nô lệ lớn ở Bờ biển Cape và Elmina. Sau năm 1807,
khi không còn lựa chọn này nữa, giới cầm quyền Asante đã tái tổ chức lại
nền kinh tế nước họ. Tuy nhiên, việc bắt bớ nô lệ và chế độ nô lệ không
chấm dứt. Thay vào đó, nô lệ được đưa đến các đồn điền lớn, ban đầu nằm
xung quanh thủ đô Kumase, nhưng sau đó lan rộng khắp đế chế (tương
đương với khu vực nội địa của Ghana hiện nay). Nô lệ được dùng vào việc
đào vàng và trồng hạt cô-la để xuất khẩu, trồng thực phẩm và được sử dụng
rộng rãi làm phu khuân vác, vì Asante không sử dụng hệ thống chuyên chở
