12. VÒNG XOÁY ĐI XUỐNG
BẠN KHÔNG THỂ ĐÁP TÀU HỎA ĐẾN BO
ĐƯỢC NỮA
TOÀN THỂ ĐẤT NƯỚC SIERRA LEONE ở Tây Phi trở thành thuộc
địa Anh vào năm 1896. Thoạt đầu, thủ đô Freetown được thành lập vào
cuối thế kỷ 18 như một mái nhà cho những người nô lệ được trả tự do và
hồi hương. Khi Freetown trở thành thuộc địa Anh, vùng nội địa Sierra
Leone vẫn bao gồm nhiều tiểu vương quốc châu Phi. Dần dần, vào nửa sau
thế kỷ 19, người Anh mở rộng sự cai trị vào sâu trong nội địa thông qua
hàng loạt hiệp ước với các quốc vương châu Phi. Ngày 31/8/1896, chính
phủ Anh tuyên bố chế độ bảo hộ thuộc địa trên cơ sở các hiệp ước này.
Người Anh nhận diện các vị vua bản xứ quan trọng và ban cho họ một chức
danh mới: thủ lĩnh tối cao. Ví dụ như ở miền đông Sierra Leone thuộc quận
Kono khai thác kim cương hiện nay, họ chạm trán vị vua chiến binh quyền
lực Suluku. Vua Suluku được phong chức thủ lĩnh tối cao Suluku, và cương
vị thủ lĩnh Sandor được tổ chức như một đơn vị hành chính của chế độ bảo
hộ thuộc địa.
Mặc dù những vị vua như Suluku đã ký kết hiệp ước với người Anh,
họ không hiểu rằng các hiệp ước này sẽ được lý giải là sự toàn quyền hành
động để thiết lập thuộc địa. Tháng 1/1898, khi người Anh cố gắng thu thuế
nhà - khoản thuế 5 shilling được thu từ mỗi căn nhà - các thủ lĩnh đã vùng
lên trong một cuộc nội chiến, được gọi là Bạo loạn thuế nhà. Bạo loạn bắt
đầu ở miền bắc, nhưng trở nên mạnh nhất và kéo dài hơn ở miền nam, nhất
là ở vùng Mendeland dưới sự chi phối của dân tộc Mende. Bạo loạn thuế
nhà chẳng bao lâu bị dập tắt, nhưng nó cảnh báo người Anh về những thách
thức đối với việc kiểm soát các vùng nội địa Sierra Leone. Trước đó, người
Anh bắt đầu xây dựng đường sắt từ Freetown vào sâu trong nội địa. Công
