VUA SỢI BÔNG
Bông chiếm khoảng 45% kim ngạch xuất khẩu của Uzbekistan, làm
cho nó trở thành cây trồng quan trọng nhất từ khi đất nước độc lập vào thời
điểm Liên Xô giải tán vào năm 1991. Dưới thời Xô viết, toàn bộ đất trang
trại ở Uzbekistan thuộc sự kiểm soát của 2.048 nông trang thuộc sở hữu
nhà nước. Sau năm 1991, các nông trang này giải tán và đất đai được phân
phối lại. Nhưng điều đó không có nghĩa là nhà nông có thể hoạt động một
cách độc lập. Cây bông quá quý giá đối với chính phủ mới của vị tổng
thống đầu tiên và duy nhất cho tới giờ, Islam Karimov. Thay vào đó, các
quy định được ban hành để ấn định nhà nông có thể trồng những gì và bán
với giá bao nhiêu. Bông là mặt hàng xuất khẩu có giá trị, và nhà nông chỉ
nhận được một phần nhỏ của giá thị trường thế giới cho cây trồng của họ;
chính phủ chiếm phần còn lại. Không ai muốn trồng bông với mức giá họ
được nhận, vì thế chính phủ cưỡng bức họ. Giờ đây, mỗi nhà nông phải
dành riêng 35% diện tích đất để trồng bông. Điều này gây ra nhiều rắc rối,
mà khó khăn về máy móc là một trong những rắc rối đó. Vào thời điểm độc
lập, khoảng 40% sản lượng được thu hoạch bằng máy thu hoạch liên hợp.
Sau năm 1991, không hề ngạc nhiên, ứng với khuyến khích mà chế độ của
tổng thống Karimov tạo ra cho nhà nông, họ không muốn mua sắm hay bảo
dưỡng các máy móc này. Nhận thức được vấn đề, Karimov đi đến một giải
pháp mà thật ra là một phương án rẻ hơn thay cho máy thu hoạch liên hợp:
học sinh phổ thông.
Quả bông bắt đầu chín và sẵn sàng được thu hoạch vào tháng 9, mùa
tựu trường của học sinh phổ thông. Karimov ra lệnh cho các thống đốc địa
phương gửi các hạn mức cung cấp bông đến các trường học. Vào đầu tháng
9, các trường học vắng bóng khoảng 2,7 triệu học sinh (số liệu năm 2006).
Thầy cô giáo, thay vì đi dạy, trở thành những người tuyển dụng lao động.
Gulnaz, một bà mẹ của hai em học sinh, giải thích về những điều xảy ra:
