Đầu mỗi năm học, vào khoảng đầu tháng 9, các lớp học được đình chỉ,
và thay vì đến lớp, học sinh được đưa đi thu hoạch bông. Không ai hỏi ý
kiến xem phụ huynh có đồng ý hay không. Vào mùa thu hoạch, các em
không có ngày nghỉ cuối tuần. Nếu vì lý do nào đó mà một em học sinh ở
nhà, thầy cô giáo hay người quản lý sẽ đến nhà và trách cứ phụ huynh. Họ
giao kế hoạch cho mỗi em, từ 20 đến 60 kg một ngày tùy vào độ tuổi. Nếu
có em nào không hoàn thành kế hoạch này, sáng hôm sau em sẽ bị quở
mắng trước cả lớp.
Mùa thu hoạch kéo dài trong hai tháng. Những em học sinh nông thôn
may mắn được phân công lao động ở nông trang gần nhà có thể đi bộ hay
đi xe buýt đến nơi làm việc. Những em ở xa hay ở thành phố phải ngủ lại ở
chuồng gia súc hay nhà kho cùng với máy móc và gia súc. Không có nhà vệ
sinh hay nhà bếp. Các em phải mang theo thức ăn trưa.
Người hưởng lợi chính của toàn bộ hệ thống lao động cưỡng bức này
là giới quyền thế chính trị, đứng đầu là tổng thống Karimov, vị vua sợi
bông Uzbekistan trên thực tế. Người ta có thể cho rằng các em học sinh sẽ
được trả công lao động, nhưng đó chỉ là giả thuyết. Năm 2006, khi giá bông
thế giới vào khoảng 1,40 USD/kg, các em được trả khoảng 0,03 USD cho
hạn mức hàng ngày từ 20-60 kg. Khoảng 75% sản lượng bông hiện nay
đang do các em học sinh thu hoạch. Vào mùa xuân, trường học đóng cửa để
cuốc đất, giẫy cỏ và cấy cưỡng bức.
Những sự việc này đã xảy ra như thế nào? Uzbekistan, cũng như các
nước cộng hòa Xô viết khác, giành độc lập sau khi Liên Xô giải tán và
được cho là sẽ phát triển một nền kinh tế thị trường và dân chủ. Tuy nhiên,
cũng như nhiều nước cộng hòa Xô viết khác, điều này đã không xảy ra.
Tổng thống Karimov, người bắt đầu sự nghiệp chính trị trong Đảng Cộng
sản Liên Xô cũ, vươn lên cương vị tổng bí thư Uzbekistan vào khoảnh khắc
may mắn năm 1989, ngay khi bức tường Berlin sụp đổ, đã xoay sở để đánh
bóng bản thân thành một người theo chủ nghĩa dân tộc. Với sự hỗ trợ quan
