Muhammad Ali, người đã mang lại một thời kỳ tăng trưởng kinh tế mang
tính chiếm đoạt trước khi đất nước bị sáp nhập vào Đế quốc Anh. Từ thời
thuộc địa Anh, một hệ thống thể chế chiếm đoạt đã nổi lên và được tiếp nối
bằng quân đội sau năm 1954. Đã có ít nhiều tăng trưởng kinh tế và đầu tư
vào giáo dục, nhưng đa số dân chúng gần như không có các cơ hội kinh tế,
trong khi giới quyền thế mới có thể hưởng lợi từ những mối quan hệ với
chính phủ.
Một lần nữa, các thể chế kinh tế chiếm đoạt này cũng được nâng đỡ
bởi các thể chế chính trị chiếm đoạt. Tổng thống Mubarak dự định bắt đầu
một triều đại chính trị, chuẩn bị cho con trai ông là Gamal lên thay ông. Kế
hoạch này bị triệt hạ bởi sự sụp đổ chế độ chiếm đoạt của ông vào đầu năm
2011 khi bất ổn và biểu tình lan rộng trong cuộc cách mạng nhân dân “Mùa
xuân Ảrập”. Trong thời gian Nasser làm tổng thống, đã có những khía cạnh
dung hợp của các thể chế kinh tế, nhà nước đã mở rộng hệ thống giáo dục
và mang lại những cơ hội chưa từng có trong chế độ cai trị của Vua Farouk
trước đây. Nhưng đây là một ví dụ về sự kết hợp không ổn định giữa các
thể chế chính trị chiếm đoạt với tính dung hợp của các thể chế kinh tế.
Kết quả không thể tránh khỏi xảy ra dưới thời Mubarak là các thể chế
kinh tế trở nên chiếm đoạt hơn, phản ánh sự phân phối quyền lực chính trị
trong xã hội. Theo một ý nghĩa nào đó, cuộc cách mạng Mùa xuân Ảrập là
phản ứng trước tình trạng này. Điều này không chỉ đúng với Ai Cập mà cả
với Tunisia. Ba thập niên tăng trưởng của Tunisia trong các thể chế chính
trị chiếm đoạt đã bắt đầu đảo ngược khi tổng thống Ben Ali và gia đình ông
bắt đầu làm cho nền kinh tế ngày càng kiệt quệ.
TẠI SAO CÁC QUỐC GIA THẤT BẠI
Các quốc gia thất bại về mặt kinh tế là do các thể chế chiếm đoạt. Các
thể chế này duy trì tình trạng nghèo khổ và cản trở những nước này bước
vào lộ trình tăng trưởng kinh tế. Đây là thực tế ở các nước châu Phi ngày
