Trải nghiệm của Trung Quốc làm phát sinh một vài câu hỏi thú vị về
sự tăng trưởng tương lai của Trung Quốc và quan trọng hơn là về tính đáng
mong đợi và khả năng tồn tại lâu dài của sự tăng trưởng độc đoán. Sự tăng
trưởng độc đoán này đã trở thành một phương án chọn lựa khác, thay thế
cho “đồng thuận Washington” vốn nhấn mạnh vào tầm quan trọng của thị
trường và tự do hóa thương mại cũng như các hình thức cải cách thể chế
nhất định để kích hoạt tăng trưởng kinh tế ở những vùng kém phát triển
trên thế giới. Tuy rằng phần nào sức hấp dẫn của sự tăng trưởng độc đoán
thể hiện qua phản ứng đáp trả đối với “Đồng thuận Washington”, thế nhưng
có lẽ sức hút mạnh mẽ hơn của nó - hiển nhiên là đối với những kẻ thống
trị theo đuổi các thể chế chiếm đoạt - là việc nó giúp họ có toàn quyền duy
trì và thậm chí củng cố quyền lực và hợp pháp hóa sự chiếm đoạt của mình.
Như lý thuyết của chúng tôi nhấn mạnh, sự tăng trưởng trong các thể
chế chiếm đoạt vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là đối với những xã hội đã ít
nhiều trải qua tình trạng tập trung hóa nhà nước, và thậm chí có rất nhiều
khả năng xảy ra ở nhiều quốc gia, từ Campuchia và Việt Nam cho đến
Burundi, Ethiopia và Rwanda. Nhưng lý thuyết của chúng tôi cũng hàm ý
rằng mọi ví dụ điển hình về sự tăng trưởng trong các thể chế chính trị
chiếm đoạt đều không bền vững.
Đối với trường hợp Trung Quốc, quá trình tăng trưởng dựa trên việc
đuổi kịp thế giới tiên tiến, nhập khẩu công nghệ nước ngoài, và xuất khẩu
hàng công nghiệp chế tạo cấp thấp có thể sẽ còn tiếp tục trong một thời
gian. Tuy nhiên, sự tăng trưởng của Trung Quốc có thể sẽ đi đến hồi kết, cụ
thể là khi Trung Quốc đạt đến mức sống của một đất nước có thu nhập
trung bình. Xem ra tình huống có nhiều khả năng xảy ra nhất là, bộ máy
chính trị và giới quyền thế kinh tế với quyền lực ngày càng tăng ở Trung
Quốc sẽ xoay sở để duy trì sự thâu tóm quyền lực chặt chẽ của mình trong
vài thập kỷ tới. Trong trường hợp đó, lịch sử và giả thuyết của chúng tôi
cho thấy sự tăng trưởng dựa trên phá hủy sáng tạo và phát minh đổi mới
thực thụ sẽ không xuất hiện, và tỷ lệ tăng trưởng chóng mặt hiện tại của
