quyền lực. Díaz cuối cùng mất quyền lực vào tay lực lượng cách mạng vào
năm 1910. Cách mạng Mexico được tiếp nối bằng những cuộc cách mạng
khác ở Bolivia 1952, Cuba 1959 và Nicaragua 1979. Trong khi đó, nội
chiến triền miên nổ ra ở Colombia, El Salvador, Guatemala và Peru. Việc
tước đoạt hay đe dọa tước đoạt tài sản tiếp tục một cách mau lẹ, với các
cuộc cải cách (hay nỗ lực cải cách) ruộng đất ở Bolivia, Brazil, Chile,
Colombia, Guatemala, Peru và Venezuela. Cách mạng, tước đoạt và bất ổn
chính trị xảy ra cùng với chính phủ quân sự và các kiểu chế độ độc tài khác
nhau. Cho dù cũng có sự chuyển hóa dần dần hướng tới nhiều quyền chính
trị hơn, mãi tới những năm 1990, phần lớn các nước châu Mỹ La-tinh mới
trở thành các nền dân chủ, và thậm chí khi ấy, họ vẫn chìm đắm trong tình
trạng bất ổn.
Sự bất ổn này đi kèm với đàn áp và giết chóc tràn lan. Báo cáo của ủy
ban chân lý và hòa giải dân tộc năm 1991 ở Chile xác định rằng đã có
2.279 người bị giết vì những nguyên nhân chính trị trong thời kỳ độc tài
Pinochet từ năm 1973 đến 1990. Khoảng 50 nghìn người bị tù đày và tra
tấn, và hàng trăm nghìn người bị mất việc làm. Báo cáo của Ủy ban Xác
minh lịch sử Guatemala năm 1999 xác định tổng cộng 42.275 nạn nhân có
danh tính, cho dù những người khác cho rằng có đến 200 nghìn người đã bị
tàn sát ở Guatemala từ năm 1962 đến 1996, và 70 nghìn người bị giết hại
dưới thời tướng Efrain Ríos Montt, người đã thực hiện những tội ác này mà
không bị trừng phạt đến mức ông có thể tranh cử tổng thống vào năm 2003;
may thay, ông đã không đắc cử. Ủy ban quốc gia về nhân sự mất tích ở
Argentina nêu lên số người bị quân đội giết hại ở đó là 9 nghìn người từ
năm 1976 đến 1983, cho dù ủy ban lưu ý rằng con số thực tế có thể cao
hơn. (Ước lượng của các tổ chức nhân quyền thường đưa ra con số 30
nghìn người.)
TRỞ THÀNH TỈ PHÚ
