quê không khó để tôi chứng kiến hình ảnh của đứa trẻ với bàn chân tứa
máu, nhưng có lẽ điều đọng lại lâu nhất trong tôi vẫn là bóng dáng của
những người đàn ông đen đúa ẵm đứa con mình trên tay cùng với ánh mắt
lo âu thấp thỏm, giống như ba.
Ba kể hồi nhỏ tôi từng trôi sông một lần. Lúc đó sân sau nước ngập,
tôi ngồi trên cái thau giặt đồ của má tưởng tượng mình là người chèo ghe,
rồi ba nghe thấy tiếng í ới phía sau nhà mới biết là tôi đã trôi miết ra giữa
khúc sông. Sau này mỗi khi tôi ương bướng, ba thường lôi câu chuyện đó
ra như thể một minh chứng hùng hồn cho sự lý giải của mình, tại hồi nhỏ
nó nghịch dại nên lớn lên lì phải biết, đó là khi ba vừa đánh đòn vừa lập
luận.
Lớn hơn một chút, nhiều lần nổi máu anh hùng khi thấy đám bạn đều
có thể tự chèo ghe rong ruổi hết chỗ này đến chỗ khác, thấy ham. Lại nhớ
có lần thấy mình đánh bạo nhổ sào ra sông, ban đầu nghĩ chèo ghe cũng
chẳng khó khăn gì, giống như cách ba lươn lướt đôi chân khẩy nhẹ vài cái
đã vút tới bờ bên kia, thấy mê. Thành ra khi đã trải nghiệm đủ đầy về cái
“nghệ thuật chèo ghe” trên sông mới vỡ lẽ nó cũng kỳ công và khó nhọc
chứ không như mình tưởng, bởi ngoài sức lực của đôi chân ra còn phải
khéo léo lèo lái và định hướng theo hướng gió và dòng chảy của nước. Lần
đó thấy mình luống cuống bởi chưa thạo nghề, chiếc ghe cứ xoay mòng rồi
trôi xa lắm không quay lại được, và ba lại tất tả chạy sang mượn ghe nhà
hàng xóm rảo dọc khúc sông tìm kiếm, đến nơi thì buộc hai chiếc ghe lại
bằng dây thừng mà kéo về. Ba nói, thằng này sinh ra không dành cho sông
nước, chỉ được mỗi lá gan là của người đi sông. Sau lần đó thì cũng còn
nhiều lần khác trốn ba lấy ghe tập chèo, nhưng có điều khôn khéo hơn một
chút là dắt theo một thằng bạn rành nghề để có gì mất lái còn có người giúp
đỡ. Nhờ vậy mà thạo. Một ngày, dõng dạc khoe với ba về kỹ năng chèo
ghe, ba không tin. Để chứng minh lời của một đấng nam nhi nói được làm
được, tôi ra phía sau nhà nhổ sào rồi chở ba xuôi trên sông một đoạn. Đó
cũng là thời điểm tôi bắt đầu trở thành “đồng nghiệp” của ba, cùng ba đánh
lưới vào mỗi dịp rảnh rỗi.
