Rằm tháng Bảy, thím Sáu trước nhà cúng lớn để cầu xin ơn trên phù
hộ mọi chuyện thông suốt, đậu xanh không hư, giá ra thiệt dài, bán chạy
như tôm tươi. Thím bày bánh ít lá gai, bánh cúng dẻo quẹo, bánh cấp thơm
vị gừng, mía, bắp, đậu phộng, xôi, chè, chuối, trái cây lên cái nia to, để
trước sân rồi mặc áo dài, cầm nhang, lâm râm khấn cô hồn cát đẳng, người
chết bờ chết bụi, kẻ chết sông chết suối, về đây ăn chén chè, miếng bánh rồi
phù hộ độ trì cho gia đình làm ăn phát đạt. Thím thành tâm bao nhiêu thì
ngoài hàng rào, tụi tôi chộn rộn, nôn nóng bấy nhiêu, thiếu điều chu mỏ
thổi phù phù để nhang tàn cho lẹ, nhào vô kiếm bánh trái. Nhang tàn, thím
đốt giấy tiền vàng bạc, bái tạ ơn, rồi tới trước ngõ, cầm đũa bếp gõ vô nắp
xoong lẻng kẻng, leng keng ra hiệu. Thế là cả bọn làm cô hồn sống, nhào
vô, tranh nhau lấy cho sạch bánh trái để trên nia. Phải lấy cho hết nhen,
không được chừa bất cứ món gì, thím sẽ buồn lắm đó.
Nhà tôi cũng buôn bán nhưng chẳng cúng lớn như thím. Tuy vậy, năm
nào má cũng bày một mâm ngoài sân, dưới gốc đào, có trái cây, bánh kẹo,
mía, khoai lang, đặc biệt lúc nào cũng có xoài cát hay thanh ca và một mâm
xôi với chè ngọt lịm. Chè cúng rằm, qua bàn tay tài hoa của má đã thành
món đẫm đuột nhớ thương. Hai ba chục năm trôi qua, mỗi lần chị em có
dịp ngồi xuống nói chuyện với nhau, ai cũng ngậm ngùi, chắt lưỡi thèm
thuồng và nhớ về nồi chè của má.
Má thường nấu xôi đậu xanh, còn chè thì thay phiên giữa đậu xanh
đánh và trôi nước. Chè đậu xanh đánh nhìn dễ thấy mồ nhưng nấu rồi mới
biết trần ai lắm. Đậu xanh cà ngâm mềm, đãi bỏ vỏ rồi đem đi hầm trên lửa
nhỏ. Nhớ đừng đổ nhiều nước chè sẽ lỏng và cũng đừng ngâm quá lâu đậu
sẽ hôi ê. Khi thấy đậu nở bung ra là đổ đường cát vô, cầm mớ đũa ăn cơm
đánh nhè nhẹ, đều tay cho đậu nhuyễn. Lúc này nồi chè sôi ùng ục y như
miệng núi lửa. Không cẩn thận là văng vô phồng mặt, phồng tay ngay.
Nhưng không được ngừng nhen, chè sẽ khét hay khê, không còn thơm nữa.
Đánh một hồi, đậu nát ra, vàng ươm, sóng sánh. Khi thấy chè đặc, tắt lửa,
múc ngay vô chén chứ không nó khô. Chè đậu xanh đánh ngon mặt phải
láng, đậu xanh mềm mịn, ngọt vừa đủ. Cắn một miếng, có cảm giác chè tan
ngay trong miệng. Chẳng cần thêm nước dừa mà vị béo quấn quíu đầu môi.
