Ai ở đây cũng gọi tôi là «anh lính» và chẳng người nào nghĩ đến việc
hỏi tên tôi. Vợ lão chủ gọi tôi như thế và cô con gái duy nhất của họ, cô
Christine cũng gọi tôi như vậy. Tôi còn nhớ chính cô ta là người đầu tiên gọi
tôi bằng cái tên đó. Sự việc xảy ra đúng vào cái ngày mà tiểu đoàn tôi bị
quân du kích đánh chạy dài và sau khi vứt súng vào bụi rậm, tôi vắt giò lên
cổ chạy qua khu rừng, cố men theo con kênh, vì tôi biết là bao giờ kênh đào
cũng dẫn tới nơi có người. Tôi đã không lầm. Đúng là con ngòi đưa nước
vào cối xay, nơi tôi ở hiện nay, và khi tôi gõ lên cánh cửa cũ kỹ, người thiếu
nữ Albania mở cửa cho tôi đã kinh ngạc kêu lên:
- Cha ơi! Một «anh lính».
Vào cái ngày tháng giêng ấy, cuộc đời đi ở kỳ lạ của tôi ở đất nước
người đã bắt đầu như vậy đó.
- Nếu mày có thể giúp việc được cho tao, lão chủ cối xay bột nói,
mày sẽ có nơi ăn chốn ở, hơn nữa, mày còn được tao che chở. Tao đã già,
chân tay không còn sức làm được bao lăm. Đứa con trai độc nhất của tao đã
vào chiến khu. Nhưng tao bảo trước cho mày biết, đừng có làm bậy mà rồi
oan gia đấy.
Chắc lão muốn ám chỉ đến cô con gái, và tôi hứa hết sức thành thật
là nếu lão đồng ý, tôi sẵn sàng giúp việc lão cho đến khi chiến tranh kết
thúc.
Nhưng bỗng nhiên lão trừng trừng nhìn tôi, cái nhìn nghiêm nghị,
sắc sảo:
- Nghe đây, tên kia, phải chăng mày là gián điệp?
- Tôi là gián điệp ư? Tôi sửng sốt trả lời.
- Tao mà biết thì mày bỏ đời đấy, tao sẽ treo cổ mày lên xà kho thóc!
Đó là bản giao kèo giữa hai chúng tôi.
Cho đến nay hơn một tháng đã trôi qua và bây giờ tôi làm vô số công
việc: đốn củi ở rừng, nạo ngòi dẫn nước vào cối xay, đẽo cối, đảo ngói trên
mái, lau chùi và cho dầu mỡ vào các bánh xe, đổ bột vào túi và dốc bột ở túi
ra.
