hoặc các cửa trổ ở mái nhà, các ông chồng nã liên thanh như pháo ran, thế là
xảy ra một cuộc bắn giết nhau ghê gớm.
- Ông không nói quá đấy chứ.
- Tuyệt nhiên không. Tất cả mọi người ở đây đều mắc bệnh tinh thần
trầm trọng. Người Albania như đang say rượu, tất cả những bản năng di
truyền cổ xưa của họ mặc sức hoành hành và họ trở thành đáng sợ hơn bao
giờ hết.
- Có lẽ vì họ đang trong cơn khói lửa của chiến tranh và hơn nữa lại
bị thương, viên tướng nói. Giống sư tử khi bị viên đạn đầu tiên bắn trúng
cũng thế. Tôi biết cái đó rõ lắm. Tôi đã tận mắt trông thấy ở châu Phi.
Ông linh mục sắp sửa đáp lại lời nhưng viên tướng đã nói tiếp:
- Vả lại, thời đó, có vẻ người Albania đã dè chừng trước những nguy
cơ mới có thể xảy ra. Các nước láng giềng bất cứ lúc nào cũng có thể xông
vào xâm lược nước họ.
- Người Albania bao giờ cũng thổi phồng những nguy cơ đe dọa họ,
ông linh mục nói.
- Nhưng có một vấn đề mà tôi không thể hiểu nổi là tại sao họ đã
không hung hăng với ta sau khi ta đầu hàng. Thậm chí, họ còn làm ngược
lại. Họ đã bảo vệ quân đội khốn khổ của ta chống lại bọn đồng minh cũ của
ta cứ thẳng tay bắn giết quân ta mỗi khi chúng bắt được. Ông còn nhớ chứ?
- Có, tôi có nhớ, ông linh mục nói.
- Thậm chí có cả một tài liệu về vấn đề đó, viên tướng nói tiếp. Tôi
nghĩ đến lời kêu gọi của du kích gửi toàn thể nhân dân Albania khi ta đầu
hàng. Họ yêu cầu dân họ đừng để quân lính ta chết đói, lúc đó, quân ta hàng
mấy vạn con người đang lang thang trên các nẻo đường Albania như ăn
mày, quần áo rách bươm. Chính tôi có đọc lời kêu gọi đó và điều ấy đối với
tôi đến giờ vẫn còn là một điều bí hiểm. Cái gì đã thúc đẩy họ đối xử như
vậy, họ vốn xưa nay vẫn căm ghét ta hết sức. Hay đó chỉ là chính sách mị
dân?
- Một thứ mị dân thô bạo, ông linh mục đáp. Chính bản thân tôi cũng
lấy làm lạ về thái độ đó.
