Như vậy, phương pháp sử dụng tài liệu lịch sử của Lý Tế Xuyên rất đúng
quy tắc, nhờ đấy giá trị lịch sử của tác phẩm rất cao. Giá trị lịch sử của Việt
Điện U Linh Tập không phải chỉ cốt yếu trong tính cách ấy mà thôi. Đọc Lý
Tế Xuyên, ta đã hiểu cái tôn giáo của người Việt xưa như thế nào, cái luân
lý nào đã điều động tinh thần của người Việt Nam; ta còn thấy trong tác
phẩm ấy phong tục của người xưa, những nét tâm lý của một hạng người,
những màu sắc của một chế độ. Ta thấy trong truyện Bố Cái Đại Vương và
trong truyện Lê Phụng Hiểu sự kính phục của nhân dân đối với những bậc
nam tử có sức mạnh hơn người, sự cạnh tranh về ảnh hưởng rõ rệt trong
truyện Triệu Việt Vương, Lý Nam Đế, sự bạc tình tàn nhẫn của Nhã Lang
trở thành độc địa trước sự ngây thơ tin chồng của Cảo Nương rồi tục gửi rể
cũng trong truyện này, nỗi lo âu của một người cha khi chỉ có một con gái
mà có những hai chàng trai tài như nhau đến xin cưới (chuyện Sơn Tinh và
Thuỷ Tinh), rồi tục ăn hỏi, sự đau đớn khi người yêu của mình bị rơi vào
tay người khác, đó là những sắc thái của một thời đại lịch sử đã rất xa
nhưng vẫn còn nhiều điểm tương đồng với xã hội ta bây giờ.
IV. Kỹ thuật của tác giả
1. Kỹ thuật hành văn
Tác giả đã viết văn phẩm của mình bằng chữ Hán, đó là một khuyết
điểm, nhưng ta cũng không trách được ông, bởi vì đến năm 1329, chữ nôm
mới được hình thành từ năm 1282 có lẽ chưa đủ từ ngữ để diễn đạt những
tình tiết của một câu chuyện. Lại nữa, cách viết của Lý Tế Xuyên rất đơn
giản, không có những câu dài với những vế đối nhau, không có những điển
tích xa xôi phải giải thích; tác giả toàn dùng những từ ngữ hiện nay đã trở
thành phổ thông; có nhiều câu chỉ cần phiên âm ra quốc ngữ là đã trở thành
một câu văn Việt. Bản dịch của chúng tôi theo sát nguyên văn có thể gợi
cho độc giả một ý niệm đúng về cách hành văn của Lý Tế Xuyên.
2. Kỹ thuật mô tả và tự sự
Đáng chú ý hơn hết là kỹ thuật mô tả và tự sự của tác giả. Một phong
cảnh đẹp, một ngôi đền ẩn trong đám lá xanh, một dòng sông quanh co hay
