VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 1173

cả những điều kiện thuận tiện như Đất, Nước, Phân,... giúp cho hột lúa sinh
ra cây lúa đều gọi là Duyên. Cũng như cha ta là cái Nhân sinh ra ta, nhưng
lại là con (Quả) của ông nội ta (Nhân).
Nhân-Duyên hoà hợp với nhau mới sinh ra vạn pháp. Nếu có Nhân mà
không có Duyên thì Nhân dù có sức Năng-Sinh cũng không làm sao sinh ra
Quả nữa. Tóm lại có Nhân và có Duyên mới sinh ra vạn pháp.
Nhà khoa học trước kia về vật lí cũng đã nhận lầm vật chất là thường trụ
không tiêu diệt, nhưng hiện nay khoa học vật lí đã tiến bộ và đã chứng minh
rằng vật chất không phải là thường trụ, nó có thể biến mất trong nháy mắt.
Nhưng cái sự huỷ diệt này cũng chỉ là huyễn diệt mà thôi. Là vì vật chất tuy
bị tiêu diệt mà thực sự diệt đi là để sinh ra năng lực, mà năng lực diệt đi là
để vật chất sinh ra... Hai cái đó có thể biến đổi lẫn nhau... Cho nên Sinh và
Diệt cũng chỉ là giả tướng của sự biến hoá, còn bản thể thì chưa từng sinh
diệt cũng chưa từng động biến.
Luật Nhân Quả không bị sự hạn chế của thời gian: có cái đời trước trồng
Nhân nhưng đến đời hiện tại mới gặp Duyên mà thành ra Quả. Cũng có cái
đời này trồng Nhân mà mãi đến đời sau và đời sau nữa mới thành ra Quả.
Cũng có cái đời này trồng Nhân mà ngay trong đời ấy đã thành Quả... ta cần
phải xem những Duyên coi có đầy đủ không mà đoán định sự mau chậm.
[27]
Cứ nhìn quả báo nhãn tiền trong trường hợp gia tộc của hai ông Ngô Đình
Khả và Nguyễn Hữu Bài thì đủ thấy lưới trời lồng lộng làm sao tránh cho
khỏi!
Thảm trạng nổi tiếng mà ai cũng biết của hai gia đình thế gia vọng tộc đã
xác định thêm rằng Phúc Đức là nguồn cội của kiếp phù sinh, ai gieo gió thì
gặt bão và thiện ác đáo đầu chung hữu báo.
Đó là những nguyên tắc huyết mạch trong thái độ sống và phong cách nhập
thế Đông phương, những nguyên tắc mà ngày nay "sống trong những nước
Tây phương là những nước có nền văn minh và văn hoá Ki tô giáo, đồng
thời đại phần dân chúng cũng là người theo đạo Thiên Chúa" [28] những ai
còn "thiết tha với đạo lý, với văn hoá và với truyền thống dân tộc đều minh
nghiệm được mối đe doạ và sự hổng chân do văn minh kỹ thuật đem tới"