VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 274

vào một hiệp ước mà ông ta chưa thỏa mãn. Có ba lý do: Một là vì sợ nếu
không ký, người Pháp sẽ tái lập nền đô hộ; hai là sợ ảnh hưởng của Việt
Minh sẽ lan rộng làm cho phe chống Cộng mất cơ hội thiết lập một chính
quyền quốc gia; và ba là ông hy vọng sẽ được Hoa Kỳ viện trợ kinh tế đồng
thời giúp ông chống Pháp.[42]
Qua những biến cố trên đây, ta thấy rõ như Patti đã nhận định rằng ông Bảo
Đại quả là một nhà ái quốc, một chính trị gia khôn ngoan, sáng suốt, thâm
trầm, độ lượng, và cả cuộc đời chính trị của ông cho thấy ông không phải là
thứ người tham quyền cố vị. Khác với vua cha là Khải Định được thực dân
đẩy ra sân khấu làm bù nhìn thì múa may quay cuồng, thỏa mãn với địa vị
bù nhìn của mình. Trái lại ông Bảo Đại dù được đẩy ra sân khấu làm bù
nhìn, nhưng trên sân khấu, ông chẳng chịu làm trò mà chỉ đứng ù lì cho qua
buổi, bất cần lệnh lạc của thầy tuồng.
Vua Bảo Đại là bù nhìn nhưng gia đình họ Ngô lại không có quyền gọi Bảo
Đại là bù nhìn. Mười năm làm quan, ông Diệm chẳng đã là thần tử của vua
Bảo Đại đó sao? Được làm Thủ Tướng chẳng là ơn mưa móc của vua Bảo
Đại đó sao?
Thật thế, tuy ông Ngô Đình Diệm nhờ thế lực Thiên Chúa giáo quốc tế và
Mỹ đẩy trở lại chính trường, khốn nỗi muốn được làm Thủ tướng thì ông ta
bắt buộc phải qua cửa ải Bảo Đại, phải thần phục vua Bảo Đại.
Mùa hè năm 1953, ông Diệm theo lời chỉ dẫn của em là Ngô Đình Luyện,
rời Hoa Kỳ về Paris và ăn ở tại nhà ông Tôn Thất Cẩn, một người bà con
của vua Bảo Đại. Về đây, dù đã nhiều lần vận động xin yết kiến Quốc
trưởng nhưng Quốc trưởng vẫn chưa chịu tiếp. Nhân dịp có linh mục Cao
Văn Luận được ông Ngô Đình Cẩn nhờ đưa thư mật và tiền bạc qua, anh em
ông Diệm bèn nhờ ông Luận lấy tình quen biết cũ đến vận động với ông
Nguyễn Đệ, Đổng lý văn phòng của Bảo Đại. Ông Nguyễn Đệ hứa sẽ giúp
nhưng lời hứa vẫn trôi xuôi. Sau năm 1963, những bí ẩn được tiết lộ dần
dần cho biết sở dĩ vua Bảo Đại không chịu tiếp ông Diệm vì hai lý do: một
là vua Bảo Đại thấy năm 1953 chưa phải là thời của ông Ngô Đình Diệm, và
lý do thứ hai mà là lý do chính yếu: Ông Bảo Đại vốn là con người thâm
trầm, cao ngạo, lại cũng đã biết ông Diệm là người cứng đầu đã nhiều phen