nông thôn sự bất lực của chính quyền trước một lãnh vực quan trọng cho
miền Nam là vấn đề phát triển nông nghiệp, và đẩy cái quần chúng lớn lao
đó về phía kẻ thù Việt Cộng; đối ngoại là làm mất sự tín nhiệm của chính
quyền và nhân dân Hoa Kỳ về khả năng tự cứu và tự cường của Việt Nam
Cộng Hòa.
Một phần tư tỉ Mỹ kim mỗi năm đối với Hoa Kỳ thì chẳng thấm thía vào
đâu nhưng với năm năm đầu của chế độ Diệm, tiền viện trợ của Mỹ đủ để
trang trải không những 100% chi phí quân sự và 80% chi phí dân sự của
chính phủ Sài Gòn, mà còn để trả nợ thiếu hụt về ngoại thương 178 triệu
Mỹ kim. Hoa Kỳ lúc đầu hy vọng rằng số nợ ngoại thương sẽ dần dần trả
hết, không ngờ nó cứ mỗi ngày một gia tăng vì phải trả thêm tốn phí của
người Mỹ. Và mặc dù lúa gạo là nguồn lợi quốc gia to lớn nhất, năm 1959,
VN vẫn phải nhập cảng 20 triệu Mỹ kim thực phẩm trong chương trình thực
phẩm cho Hòa Bình.
Dưới chế độ Diệm, trừ chương trình định cư cho người Công Giáo di cư từ
Bắc vào, tất cả các công tác khác như khu Trù Mật, như dinh điền, như hợp
tác xã nông nghiệp… đều thất bại nặng nề [20].
Không được dân chúng yểm trợ, bị người Mỹ khám phá những thất thoát và
hà lạm công quỹ nên kiểm soát gắt gao việc chi thu; năng xuất không đạt
được chỉ tiêu, làm vướng bận thêm khả năng tác chiến của quân đội… nên
cuối cùng, toàn bộ chương trình khu Trù Mật bị sụp đổ, và các khu gọi là
Trù Mật bị rã ra và tan loãng vào sự mênh mông của ruộng đồng miền Nam.
Chương trình khu Trù Mật chủ yếu nhắm vào miền Nam vốn là vựa lúa của
nước ta. Riêng tại miền Trung, nhất là từ Phú Yên trở ra, nông nghiệp
không phải là khu vực kinh tế chính trong kế sách phát triển quốc gia. Hải
sản của miền Duyên Hải và lâm sản của vùng Cao Nguyên cần được phối
hợp với nhau trong hệ thống lưu thông trên cả hai mặt sản phẩm lẫn tiền tệ.
Do đó, một kế hoạch chỉnh trang và tân lập các trục giao thông để nối liền
hai miền địa dư của đất nước được thiết kế. Và vì miền Trung có một vị thế
đặc biệt, có một dân tình cũng đặc biệt không kém trong cuộc chiến Pháp–
Việt mà những mật khu ngày xưa của Việt Minh vẫn chưa được khám phá ra
và tiêu hủy, mà những tổ cán bộ Cộng Sản nằm vùng đã bắt đầu khuấy động