yếu tố tác động lên quyết định thỏa hiệp với Cộng Sản Hà Nội để hoặc là
dùng Cộng Sản như một phụ lực tiêu diệt đối lập, hoặc dùng Cộng Sản như
một mối đe dọa để làm chantage lực lượng đối lập. Kế hoạch hai mặt đó, hai
ông Nhu–Diệm nghĩ rằng nếu không làm tê liệt được quyết tâm thì ít nhất
cũng tiêu diệt được khả năng chống đối của người quốc gia.
Cho nên chính sự thất bại và bế tắc trong chính sách đàn áp đối lập cuối
cùng đã là nguyên nhân sâu sắc nhất nhưng lại ẩn tàng nhất đẩy hai ông
Diệm–Nhu vào vòng tay Cộng Sản để mong bảo đảm danh vọng và quyền
lợi cho họ.
Đó là nguyên nhân thứ nhất.
Nguyên nhân thứ hai là sự trưởng thành của lực lượng chính trị quân sự
Cộng Sản, một kẻ thù khác, đang rõ ràng công khai thách thức tư cách chủ
nhân miền Nam của chính quyền Ngô Đình Diệm và đánh phá sức mạnh đã
bắt đầu lung lay của chế độ. Sự ra đời của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng
Miền Nam là cao điểm chính trị của Việt Cộng sau khi đã làm ung thối tình
hình thôn quê miền Nam mà những ấp chiến lược, những khu trù mật,
những khu dinh điền, những chính sách quân phân ruộng đất, những chiến
dịch tố Cộng,… đã tạo ra những phản tác dụng cho Việt Cộng khai thác và
bành trướng.
Mặt khác, sự ra đời của Mặt Trận cũng chính thức hóa sự lệ thuộc của nó
vào hậu phương lớn Bắc Việt trên cả hai mặt chính trị lẫn quân sự, cho thấy
Mặt Trận chính là một bộ phận của Hà Nội và đánh Mặt Trận là trực tiếp
đánh Hà Nội. Trên mặt thuần túy quân sự, sự ra đời của Mặt Trận đã cho
phép họ thâu nhận nhiều yểm trợ khí cụ hơn cũng như kết nạp được nhiều
