Ngoài đặc tính nặng lý thuyết (mà là lý thuyết Tây phương) đến độ viển
vông này, ông Nhu còn bị bệnh chủ quan của một người tưởng mình quán
thông kim cổ, của một người khinh thế ngạo vật, xem trí thức và nhân sĩ
miền Nam như cỏ rác. Ông Nhu chủ quan đến độ không nhận ra rằng anh
mình được làm Tổng thống trước hết là nhờ Mỹ và tòa thánh La Mã chứ
không phải nhờ những vận động chính trị đầy tính thỏa hiệp của ông Nhu tại
Sài Gòn. Ông chủ quan đến nỗi không nhận ra rằng sau những năm đầu của
chế độ, lòng dân đã bắt đầu dao động và những tình cảm cũng như sự tín
nhiệm ban đầu của nhân dân đã bắt đầu biến đổi từ dè dặt đến nghi ngờ, từ
nghi ngờ đến chống đối. Ông cũng chủ quan đến nỗi không biết rằng những
sách lược và những tổ chức của mình như Ấp Chiến Lược, như Thanh Niên
Cộng Hòa, như đảng Cần Lao Công giáo, như Lực Lượng Đặc Biệt, như trại
giam P42 không đủ khả năng để chống đỡ cho chế độ đang bị ung thối từ
trong cốt lõi. Ông cũng chủ quan đến độ vào những tháng cuối cùng của chế
độ, khi biết được tin có những vận động nhằm lật đổ chế độ, ông vẫn dửng
dưng xem thường và đánh giá rất thấp âm mưu đảo chánh của các sĩ quan.
Tôi còn nhớ vào dạo đó, trong mấy tuần liên tiếp, cứ mỗi thứ năm từ 9 giờ
sáng đến 12 giờ trưa, ông Nhu đến câu lạc bộ Tổng Tham mưu để thuyết
trình cho khoảng 50 sĩ quan cấp Tướng và Tá gồm các chỉ huy trưởng và
giám đốc nha, sở có mặt tại Sài Gòn. Tự cho mình là trí thức khoa bảng và
với uy thế của vị Cố vấn Chính trị em ruột Tổng thống, ông Nhu đã xem các
sĩ quan cao cấp đó như những kẻ võ biền không có ý thức chính trị nên ông
thao thao bất tuyệt, dùng mọi lý luận để đả kích Phật giáo bằng những lời lẽ
hung hăng, công kích sự tham dự quá mức của người Mỹ vào nội tình Việt
Nam, đề cao một cách sống sượng các kết quả thống kê của quốc sách Ấp
Chiến Lược và úp mở đề cập đến một nước Việt Nam thống nhất trong hòa
bình.
