thẳng ý định của tôi về ưu tiên huấn luyện một tầng lớp cán bộ chính trị
quân sự. Ông Lý đồng ý và thảo liền công văn cho tỉnh trưởng Quảng Bình
là ông Nguyễn Hữu Nhân về việc thiết lập một khoá huấn luỵện quân sự và
chính trị do tôi phụ trách.
Trong dịp gặp riêng ông Lý ngoài giờ làm việc, tôi hỏi thăm tin tức về ông
Diệm và được biết rằng sau khi bị bắt ở Sông Cầu, ông Diệm bị đem ra Bắc
cô lập ở một vùng rừng núi Việt Bắc cho đến đầu năm 1946, nhờ giám mục
Lê Hữu Từ, lúc bấy giờ đang là cố vấn tôn giáo của ông Hồ Chí Minh, can
thiệp nên ông được trả tự do. Sau đó ông Diệm về Hà Nội ở tại nhà thờ
dòng Chúa Cứu Thế Nam Đồng một thời gian rồi khi thì lên Cao Nguyên
sống với vợ chồng ông Ngô Đình Nhu tại Đà Lạt, khi thì xuôi miền Nam
sống với giám mục Ngô Đình Thục tại Vĩnh Long. Về việc ông Diệm bị bắt,
có một số báo chí và sách vở Cần Lao cho rằng trước khi được phóng thích
từ Thái Nguyên, ông Diệm đã từ chối lời mời tham gia hợp tác chính phủ
Hồ Chí Minh, và ông Hồ đã phải thả ông Diệm ra sau đó. Nhưng theo ông
Hồ Sĩ Khuê (tác phẩm Hồ Chí Minh, Ngô Đình Diệm và Mặt Trận Giải
Phóng, tái bản lần thứ nhất) thì ông Diệm bị "giam lỏng trong bệnh viện
Lannessan (Hà Nội) do các bà Soeurs trông coi. Đêm Tổng khởi nghĩa
19/12/1946, ông Hồ và Việt Minh phải đương đầu với tình thế cấp bách mà
bỏ quên ông Diệm tại Hà Nội trong bệnh viện này. Nhờ thế, ông Diệm đã
thoát khỏi tay ông Hồ".
Ngoài ra, ông Lý cũng cho biết Cựu Hoàng Bảo Đại hiện ở Hồng Kông và
trở thành một "giải pháp" cho cả hai ông Diệm và Lý. Không như các tổ
chức của Nguyễn Phước tộc ủng hộ Bảo Đại để phục hồi nền quân chủ cũ,
hai ông Diệm và Lý ủng hộ Bảo Đại để tiến đến một chế độ quân chủ lập
hiến. Theo ông Trần Văn Lý thì chế độ này là một thể chế trung dung giữa
chế độ quân chủ phong kiến đã lỗi thời và chế độ Cộng Hoà Tây phương
còn quá mới lạ với quần chúng cũng như truyền thống chính trị Việt Nam.
Nhưng dù sao thì, theo ông, tối thiểu Việt Nam cũng phải có một qui chế
như Dominion mới lôi kéo được nhân dân Việt Nam ra khỏi hấp lực của Hồ
