VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 988

hoa đua nở”, nhưng nó chỉ nở một loại hoa và một loại hương khó ngửi mà
thôi. Một loại hương khó ngửi chẳng hạn như Đại Học Văn Khoa không
được tự do phát triển trong tinh thần đa dạng của nền quốc học, vì Đại Học
còn nhiều phân khoa dùng toàn tiếng Pháp dù cấp trung học đã được Việt
hóa. Việc cho sinh viên du học nước ngoài đầy dẫy những bất công... Đã
thế, các giáo sư lại bị theo dõi, tài liệu giáo khoa lại bị kiểm soát gắt gao. Tư
tưởng đã bị kềm kẹp thì làm sao văn hóa giáo dục có thể phát huy, làm sao ý
thức được khai phóng và kiến thức được phong phú. Nhà văn kiêm sử gia
Lê Văn Siêu đọc thuyết trình trong một buổi họp các nhà văn nghệ tại Trung
Tâm Văn Bút đã lên tiếng than phiền: “Dưới chế độ bảo hộ Pháp mà văn
nghệ sĩ còn được tự do hơn dưới chế độ được gọi là độc lập”. Văn hào Nhất
Linh Nguyễn Tường Tam lên án chính sách văn nghệ của chế độ Diệm là
độc tài văn nghệ cũng như độc tài chính trị đều khả ố như nhau [8]. Giáo sư
Tôn Thất Dương Kỵ dạy ở các trường Jean Jacques Rousseau và Marie
Curie, giảng giải sự thật về cuộc xâm lăng Việt Nam của Pháp là do các cố
đạo Thiên Chúa giáo mở lối đưa đường, liền bị bắt, bị giam vào khám Chí
Hòa; các nhà văn hóa như Hiếu Chân, Mặc Thu, Doãn Quốc Sỹ, Nghiêm
Xuân Hồng, Vũ Khắc Khoan... lúc đầu đã cộng tác với chế độ trong thiện
chí muốn xây dựng nền văn hóa tự do, cũng đành phải nửa chừng bỏ cuộc.
Từ khi Cách mạng 1-11-1963 thành công, những người cầm bút được tự do,
phóng khoáng, do đó trong làng văn làng báo mới có những người lương
thiện, chân chính muốn “làm sạch văn chương, văn nghệ”. Một chiến dịch
tố cáo nhau đã xảy ra trong giới cầm bút: Người này là “đĩ văn chương”, là
“côn đồ văn nghệ”, kẻ kia là “văn nô, văn công của chính quyền”, là “chỉ
điểm văn nghệ”, là “đi đêm với chính quyền”,... [9].
Đặc biệt và đáng chú ý hơn cả là lời Hiệu triệu các nhà văn các nhà báo do
ba nhân vật đàn anh trong văn, báo giới là Hiếu Chân, Chu Tử và Từ Chung
đại diện ký tên, trong đó có đoạn:
“Mang danh là những người cầm bút chiến đấu cho tự do, dân chủ, giải
phóng con người, vậy mà trong thời gian vừa qua, vì cơm áo, khiếp nhược
đớn hèn, chúng ta đã nhắm mắt ăn dơ, đánh đĩ tâm hồn, phản bội sự thật,
phản bội dân tộc, đang tâm làm gia nô cho bè lũ họ Ngô. Dù chúng ta có