VIỆT NAM MỘT THIÊN LỊCH SỬ - Trang 466

1985 là 17,3. Có những giá khác nhau cho cùng một sản phẩm tùy từng khu
vực điều đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường chợ đen,
nạn tham nhũng và buôn lậu. Tiền lương và các phụ cấp chỉ mới trang trải
được gần 1/3 chi phí tối thiểu của những gia đình công nhân. Nên chăng trả
lương cho công nhân viên chức duy nhất bằng tiền mặt hay là phải cung
cấp hàng hóa cho họ theo một hệ thống tem phiếu phức tạp? Tiền Nhà nước
chi ra đã vượt quá xa thu nhập. Lạm phát tăng tốc, giá trị của đơn vị tiền tệ
năm 1985 chỉ còn là 0,075 so với năm 1981. Các xí nghiệp quốc doanh, xí
nghiệp thương nghiệp, công nghiệp càng sản xuất càng lỗ. Tình trạng công
nhân nghỉ việc, bỏ việc làm tê liệt các xí nghiệp. Nông dân hờ hững bỏ mặc
công việc của hợp tác xã nông nghiệp, trí thức không thể thực hiện được
chức năng của họ, trong khi một tầng lớp nhà giàu mới, những “tư sản mới''
đang hình thành nhanh chóng. Khởi đầu trong lĩnh vực kinh tế, cuộc khủng
hoảng nay đã mang tính chất xã hội, phá hoại những giá trị cơ bản của xã
hội, từng bước tạo ra tình trạng ''loạn cương''(anomie)... Chỉ trong vài ba
năm, 1,5 triệu người đã di cư ra nước ngoài, tạo nên thực thể những người
Việt sống ở nước ngoài, một “diaspora”, nhân tố thực sự mới trong lịch sử
dân tộc Việt Nam.