toàn lệ thuộc vào viện trợ ồ ạt của Mỹ và chịu đựng những tệ nạn xã hội
nhiều vô kể.
Ngay cả khi đã thấy rõ mức sống của miền Nam cao hơn, người ta vẫn
cho rằng sự tăng trưởng kinh tế đó dựa trên những cơ sở không lành mạnh,
không có tương lai.
Quan niệm vấn đề trên cơ sở đối lập Bắc-Nam như vậy là đặt sai bài
toán. Một khi sự chiếm đóng của Mỹ đã chấm dứt và đất nước đã tái thống
nhất, thoát khỏi tình trạng chiến tranh đã làm cho mình bị cô lập với thế
giới và trở thành một trường hợp ngoại lệ, Việt Nam lại gia nhập hàng ngũ
các nước thuộc Thế giới thứ Ba và phải đương đầu với những vấn đề tương
tự như các nước này. Sự tái thống nhất về hành chính và chính trị hai miền
Bắc - Nam dưới quyền lực của một Nhà nước mới chỉ là một phần của một
vấn đề nội bộ còn cơ bản hơn nhiều - vấn đề hội nhập dân tộc. Cũng như
nhiều nước thuộc Thế giới thứ Ba, nước Việt Nam tiến lên độc lập, có một
Nhà nước trung ương tập quyền, nhưng trên cơ sở dân tộc nào? Các nhà sử
học Việt Nam còn khác ý nhau trên vấn đề này. Nước Việt Nam với lịch sử
mấy nghìn năm đã là một dân tộc hay chưa? Hay còn có những giai đoạn
khác nữa cần phải trải qua? Hẳn rằng tình cảm dân tộc đã bắt rễ sâu, bằng
chứng là sự kháng cự quyết liệt chống mọi cuộc ngoại xâm. Nhưng từ đó
mà tuyên bố rằng cộng đồng dân tộc Việt Nam, hiểu theo nghĩa hiện nay
của từ này, đã được tạo lập thì còn nhiều bước phải vượt qua.
Không phải chỉ có sự chia cắt tạm thời Bắc Nam là phải giải quyết mà
còn có cả một sự đa dạng vế địa lý, về tộc người, về tôn giáo, về ngôn
ngữ(54 tộc người khác nhau) làm cho đất nước này như một bức tranh ghép
lại từ nhiều mảnh, trong đó các yếu tố phải từng bước được hòa nhập vào
trong một thực thể dân tộc đồng nhất sau một quá trình lịch sử lâu dài. Việc
thành lập một thị trường dân tộc trên cơ sở xây dựng một mạng lưới giao
thông và viễn thông hiện đại là tiền đề cần thiết, đòi hỏi công cuộc công
nghiệp hóa thành công. Ngày nay, khi hòa bình đã được lập lại, công cuộc
công nghiệp hóa đó có thể thực hiện được trong vòng vài thập kỷ, bởi vì
việc áp dụng các công nghệ và làm chủ các kiến thức khoa học mới không
