Nam kể cũng đã muộn.
Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu ba nhân vật đã tranh hùng, tranh bá,
đã chịu trách nhiệm làm tan rã nền thống nhất của nước nhà và đã gây nên
bao nhiêu cảnh núi xương, sông máu từ Cao Bằng vào tới bờ sông Nhật Lệ:
Mặc Đăng Dung, Trịnh Kiểm, Nguyễn Hoàng.
2 – Tiểu Sử Của Mạc Đăng Dung
Mạc Đăng Dung thuộc dòng dõi Trạng Nguyên Mạc Đỉnh Chi và là
cháu 7 đời của ông, quê ở Đông Cao, một làng thuộc huyện Bình Hòa, tỉnh
Hải Dương. Huyết thông của ông như vậy đáng kể là cao quý. Sau cha mẹ
ông dời sang làng Cổ Trai thuộc huyện Nghi Dương, tỉnh Kiến An bây giờ.
Đến thế hệ của ông thì đã sa sút nhiều nên gia đình ông phải sinh sống bằng
nghề đánh cá nhưng nhờ có sở trường võ nghệ, họ mạc thi đậu Đô lực sĩ
dưới thời vua Uy Mục, rồi trên hoạn lộ ông tiến bước dần đến tước Vũ
Xuyên bá. Ông thăng Vũ Xuyên hầu dưới đời của vua Chiêu Tông và được
giao trọn binh quyền thuở ấy, sau khi Hoàng Duy Nhạc vì báo thù cho chủ
(Trần Chân) mà gây loạn ở kinh thành.
Theo Đặng Đình Long, tác giả “Ai vô xứ Nghệ”, lý lịch của họ Mạc có
những chi tiết đặc biệt như sau:
Họ Mạc thuộc dòng dõi Cơ Chất Khiết tức là con cháu họ Cơ nhà Châu
làm vua bên Trung Hoa. Gặp hồi suy vong nhà Châu mất nước, Cơ Chất
Khiết về ở quận Trác Lộc rồi ra làm Chấp kích lang với nhà Hán. Có công
nên được đổi thành họ Mạc và được cai trị đất Trịnh Ấp. Ngày nay ở hạt
Nhâm Khâu phủ Hà Gián còn có nơi gọi là Mạc Châu, đó là chỗ phát tích
của họ Mạc. Về sau con cháu Mạc Chất Khiết đều hiển đạt cả, rồi dần dần
thiên cư về mé Nam Trung Hoa. Đến thời nhà Tống, họ Mạc ở đất Quảng
Đông rất thịnh. Rồi một chi họ Mạc ở đất Phiên Ngung di cư sang làng
Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương, rồi đến đời Mạc Hiển Tích
mới phát đạt.