trái lại đã lui quân và thông hiếu với nhà Mạc. Tránh được một cuộc chiến
tranh với một đại cường quốc giữa lúc trong nhà gặp cảnh huynh đệ tương
tàn, nhân dân bạc nhược, mà chỉ mất ít vàng bạc va f5 động biên giới, nếu
nàh làm sử công bằng hẳn chẳng đòi gì hơn nữa.
5 – Cái Án Mạc Đăng Dung:
Theo cáo trạng của Trần Trọng Kim trong Việt Nam Sử Lược trang 274:
“Mạc Đăng Dung đã làm tôi nhà Lê mà lại giết vua để cướp ngôi, ấy là
người nghịch thần, đã làm chủ một nhước mà không giữ lấy bờ cõi, lại đem
cắt đất mà dâng cho người, ấy là một người phản quốc. Làm ông vua mà
không giữ lấy bờ cõi, lại đem cắt đất mà dâng cho người, ấy là một người
phản quốc. Làm ông vua mà không giữ cái danh giá cho trọn vẹn, đến nỗi
phải cửi trần ra trói mình lại, đi đến quỳ lậy trước cửa một người tướng của
quân nghịch để cầu lấy cái phú quý cho một thân mình và một nhà mình, ấy
là một người không biết liêm sỉ.
Đối với vua là nghịch thần, đối với nước là phản quốc, đối với cách ăn ở
của loài người không có nhân phẩm; mộ người như thế ai mà kính phục?
Cho nên dẫu có lấy được giang sơn nhà Lê, dẫu có mượn được thế nhà
Minh bênh vực mặc lòng, một cơ nghiệp dựng nên bởi sự gian ác hèn hạ
như thế thì không bao giờ bền chặt được. Cũng vì cớ ấy mà con cháu họ Lê
lại trung hung lên được…”
Xét bản cáo trạng và cả lời luận tội của tác giả Việt Nam Sử Lược ta
thấy có vẻ dễ dàng và quá giản dị khiến ta ngạc nhiên về lối suy luận của
tác giả, một nhà Nho kiêm cả tân học. Căn cứ vào cuốn sử nào mà Trần
Trọng Kim đã hạ những tinh thần phục vụ quốc gia của họ? Trên tờ Đời
Mới năm 1951 ông Lê Văn Hòe có viết mọt bài khảo luận khá đầy đủ để
minh oan cho Mạc Đăng Dung. Họ Lê đã tỏ ra có công tâm trong vụ này.
