khác, cuộc sống của con người vô cùng phức tạp, mỗi chặng đường đi phải
có một lối xử thế riêng, đâu có thể lúc nào cũng Trung và Trinh một cách
máy móc, phải chăng cái sở học của thời phong kiến tai hại và lạc hậu là ở
chỗ này?
Tác giả Kim Vân Kiều là Nguyễn Du cũng nặng về giáo lý Khổng Mạnh
mà còn có câu này:
Xưa nay trong đạo đàn bà
Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường
Có khi biến, có khi thường
Có quyền nào phải một đường chấp kinh
Thì ta thấy tuy Nguyễn Du không làm sách dạy người ta Trung, Trinh
mà ông hiểu chữ Trung, Trinh rất là khoáng đạt, sáng suốt.
Nay chúng ta thử hỏi “Họ Mạc có thể hết lòng phù trợ con cháu vua
Thái Tổ nhà Hậu Lê được chăng?’
Một thời đại hỗn loạn như thời Tương Dực đế, Uy Mục đế, Hoàng gia
cũng kéo bè kéo đảng, các triều thần tướng lĩnh cũng năm lòng bảy dạ,
chẳng ai tin ai thì Mạc Đăng Dung có thiết tha phù Lê diệt ngụy cũng
không được. Mạc dẹp xong các mối loạn, quy phụ được các lực lượng phiến
động, uy tín tất nhiên lên cao thì bao nhiêu kẻ ghen ghét xúm nhau dèm pha
khiến họ Mạc dầu muốn hay không cũng phải bước từ thế thủ sang thế
công, nhất là có sẵn binh lực trong tay. Ở địa vị họ Mạc, không ai làm khác
hơn.
Còn việc cắt đất cầu hòa của họ Mạc?
