Đến Trịnh Cương (1709 – 1729) là lúc Nam Bắc đã đình chiến khá lâu,
việc tuyển mộ và bao dưỡng quân đội cũng cáo chung. Xưa kia triều đình
cho phép các quan lớn nhỏ tùy sức chiêu mộ trai tráng làm lính. Ai mộ
được nhiều thì được cấp nhiều ruộng đất để có lợi tức dùng vào việc nuôi
quân cung cấp cho chiến tranh, nay thì không còn nữa.
4 – Quan Chế
Về việc này họ Trịnh cũng thay đổi một phần vào chế độ quan lại đã do
đời Hồng Đức lập ra. Xưa kia phụ trách về chính trị cấp tối cao trong triều
đình là hai quan Tham tụng và Bồi tụng, quyền hành như chức Tể Tướng.
Dưới có lục bộ Thượng thư:
1) Đứng đầu Lục Bộ là Lại Bộ, cơ quan tuyển dụng, thuyên chuyển,
thăng thưởng, trừng phạt các nhân viên trong bộ máy Nhà nước.
2) Hộ bộ coi về điền thổ, thuế khóa, chi thu của Nhà nước.
3) Lễ bộ coi việc học hành, thi cử, lễ nghi, tế tự, định các phẩm phục,
phù ấn, việc làm chương, biểu, sắp đặt các sứ bộ ngoại giao, âm nhạc,
xướng ca.
4) Binh bộ coi các võ quan, binh sĩ, động viên, quốc phòng như bộ Quân
lực hay Quốc phòng ngày nay.
5) Hình bộ tức là bộ Tư pháp coi việc án tử, tu chỉnh luật pháp.
6) Công bộ lo xây đắp đường xá, cầu cống, thành trì, dinh thự, đào sông,
lấp ngòi, khai thác rừng núi.
Năm Mậu Tuất (1718) đời vua dụ Tông, để tiện việc nắm hết quyền
hành, Trịnh Cương lập phủ Liêu là một cái triều đình thứ hai để tự do quyết
định mọi việc lớn nhỏ. Từ đó phủ Liêu át hẳn triều đình do sự hoạt động
