của lục Phiên (Phiên ở đây thay Bộ) còn khi nào tiếp sứ Tàu hay có quân
quốc trọng sự chúa Trịnh mới đem các quan đến họp với vua Lê.
Về võ bị trước kia có ngũ phủ: Tung quân phủ, Đông quân phủ, Nam
quân phủ, Tây quân phủ, Bắc quân phủ. Mỗi phủ đặt dưới quyền một Đô
đốc.
Mỗi phủ đây có ý nghĩa như một quân khu ngày nay. Tỉ dụ: dưới đời vua
Lê Thánh Tông, Thanh Hóa, Nghệ An thuộc về Trung quân; Hải Dương,
An Bang thuộc Đông quân; Sơn Nam, Thuận Hóa, Quảng Nam thuộc Nam
quân; Tam Giang, Hưng Hóa thuộc vệ tây quân; Kinh Bắc, Lạng Sơn thuộc
về Bắc quân.
Năm quân phủ này được đặt dưới quyền hai cơ quan cao như bộ Tổng tư
lệnh đời bây giờ tức là Chưởng phủ sự và Thự phủ sự. Hai cơ quan này
được đặt ra từ vua Huyền Tông và chúa Tây Vương Trịnh Tạc (1657 –
1682).
Giới quan lại xưa nay chỉ có hai ban: văn và võ, nhưng để kiện toàn
chính sách chuyên chính, họ Trịnh lập thêm một ban nữa là Giám ban. Ban
này có vai trò như một nhà Tổng giám đốc hành chánh và chánh trị mà nhân
viên là Nội giám tay chân của chúa.
Quan lại cứ sau mấy năm lại khảo hạch một lần, những kẻ bất tài bị loại,
những kẻ sút kém năng lực phải giáng.
Hưu bổng của quan lại được định như sau: quan nhất phẩm mỗi năm
được lĩnh 400 quan tiền, dân lộc của bốn năm xa; quan nhị phẩm được 300
hoặc 250 quan tiền của hai bà xã; quan tam phẩm được từ 150 đến 250 quan
của một hai xã; quan tứ phẩm được 150 quan của một xã; quan ngũ phẩm
được 100 của một xã.
Để tránh những vụ lạm dụng, áp bức dân chúng, triều đình cấm những
quan lại lập trang trại ở địa phận đang thuộc quyền cai trị của mình.
