bắt hết. Giặc mất liên lạc nên không biết chiến cuộc đã xảy ra bất lợi cho
chúng tại miền Nam trung châu xứ Bắc thưở đó.
Mồng 3 tháng Giêng Kỷ Dậu (1789), nửa đêm giặc Thanh đang ngủ kỹ
trong đồn Hà Hồi, tiếng loa, tiếng trống bỗng nổi lên, tiếng gào thét thay
đổi nhiều giọng như có thiên binh vạn mã đang ào tới gây nên một cuộc
khủng khiếp như trời sắp long, đất sắp lở.
Quân Thanh không còn hồn vía liền kéo ngay cờ hàng. Quân của Vương
ở đây không tốn một mũi tên, một hòn đạn, đàng hoàng vào tiếp thu quân
nhu và khí giới của giặc. Ngày mồng 5. Đầu trống canh năm, vua Quang
Trung cho thu quân lương vào một khu rồi truyền đốt sạch. Ngài quấn chiếc
khăn vàng ở cổ tỏ lòng quyết tử với giặc rồi xắn áo cưỡi voi thúc quân xung
phong vào phá đồn Ngọc Hồi; đi trước ngài là đạo tượng binh hơn một trăm
con. Đạo tương binh này có hiệu lực như một đoàn thiết giáp xa phá đồn
trại rất mạnh.
Quân Thanh ứng chiến bằng kỵ binh, nhưng ngựa gặp voi hoảng sợ,
rống lên rồi chạy nhảy tán loạn. Địch bị tan vữ ngay hàng ngũ, vội vã rút
vào trong cố giữ. Lũy của giặc có cắm chông sắt tua tủa. Đạn của giặc trong
đồn bắn ra như mừa rào. Quân ta vẫn tiến một cách cảm tử. Để tránh tên
đạn, quân ta lấy 60 tấm ván gỗ, cứ ba tấm xếp lại thành một bó ngoài phủ
rơm nhào với bùng rồi 10 người khiêng một bó đi trước, lưng đeo đoản đao,
theo sau 20 khinh binh tiến thành hàng chữ nhất. Trời tối mịt không trăng,
không sao. Quân Thanh đốt thuốc sung khói mù mịt bốc ra do gió Bắc thổi
tới, quân ta mở mắt, thế trận gần như ngừng lại rồi lát sau trời quay gió nồm
khói lại trở lại phía địch. Đám quân có ván rơm liền lăn xả vào tiền tuyến,
quăng ván xuống đề lấy chông. Bọn có đoản đao ùa theo, lướt qua làn đạn,
phá cửa lũy tràn vào đồn như nước lũ.
Tại đây hai quân đánh giáp lá cà. Lớp này ngã lớp kia lại xông tới. Sắt
thép va vào nhau vang lên những tiếng lanh lảnh, như gào thét ghê hồn.
Thân người đổ xuống như rạ. Mùi thịt cháy khét lẫn với mùi thuốc súng và
