Tùng Chu hết lương thực, quân nhu tự sát, Võ Tánh làm lầu bát giác, chất
cỏ rơm và thuốc súng ở dưới và tự hỏa thiêu, Ngô Tùng Chu cũng không
ham sống, tử tiết bằng chén thuốc độc.
Trần Quang Diệu vào Bình Định, chiếu theo lời khẩn cầu của Võ Tánh
đã tha chết cho mọi phần tử quân dân trong ngành và làm lễ mai tang rất
trọng thể cho hai kẻ chiến sĩ biết nêu cao gương tiết liệt.
4 – Phú Xuân Đổi Chủ (15-6-1801)
Trong khi thành Bình Định lâm vào tình thế tuyệt vọng, Nguyễn Vương
đã gở mật thư bảo Võ Tánh lén bỏ thành này thì trái lại Võ Tánh đã khuyên
vương nên lợi dụng lúc đại quân của Tây Sơn bị cầm chân ở Bình Định mà
đánh úp Phú Xuân, Nguyễn Vương nghe theo để Nguyễn Văn Thành ở lại
chống nhau sau Quang Diệu và Vũ Văn Dũng, còn ngài đem thủy sư đánh
vào cửa Tư Dung. Thủy sư của Vương gồm có 6 chiếc tàu Âu Châu do
vannier, Chaigneau, Forsans và De Barisy chỉ huy với một đạo quân đổ bộ
15.000 người. Ngày 11-6-1801 quân Nguyễn chia ra làm hai cánh tiến vào
cửa sông Hương vừa tầm súng đại bác trên hải đồn. Các tài và các pháo
thuyền lớn chặn ngay cửu Hữu; 45 chiến thuyền có mái chèo và 300 chiếc
pháo thuyền nhỏ chặn ở cửa Đông. Thủy quân của Nguyễn bị hỏa lực của
Tây Sơn đẩy lui. Vương hạ lệnh cho binh sĩ lên bộ ngay khi đạn của Tây
Sơn bắn rất ráo riết. Phò mã Nguyễn Văn Trị xông ra tính bắt sống hết đám
thủy quân này thì bị Lê Văn Duyệt và Lê Chất đánh bọc hậu. Trị mất hết
liên lạc với căn cứ phải bỏ chạy nhưng chưa quá vài trăm thước đã bị bắt.
Ba giờ sau Nguyễn Vương đã đứng trước kinh đô Phú Xuân và ngày 15-
6 là hai hôm sau Vương mới chính thức nhập thành. Lúc này vua Cảnh
Thịnh và một số cận thần chạy được ra Bắc. Lê Chât đem bộ binh đuổi
theo.
Sự thất bại của vua tôi nhà Tây Sơn (Cảnh Thịnh) đã chỗ vua thì nhỏ
tuổi, các đại thần ghen ghét và tìm cách hại nhau, việc chính trị không ai
