Thuế đinh: Nghệ An ra nội ngoại Thanh Hóa mỗi xuất hàng năm phải
nộp thuế thân từ 1 đến 2 tiền – Mân tiền: từ 1 đến 2 tiền – Cước mễ: 2 bát.
Năm nội trấn Bắc Thành và phủ Phụng Thiên (Hoài Đức bấy giờ) mỗi xuất
phải nộp: thuế thân từ 1 đến 2 tiền. 1 mâm tiền 1 tiền. Điệu tiền (tạp dịch) 6
tiền – Cước mễ: 2 bát. Sáu ngoại trấn Bắc thành mỗi xuất phải nộp: thuế
thân 6 tiền – Mân tiền: 1 tiền – Điệu tiền: 3 tiền – Cước mễ: 1 bát (1803 và
1805).
Ngoài các thứ thuế kể trên, ta thấy dưới đời Gia Long còn những thuế
đánh vào các quý vật như quế ở Thanh Hóa, yến sào ở Quảng Nam, gỗ,
chiếu hoặc nộp bằng thực chất hoặc bằng tiền cùng lập ra quan thuế đối với
ngoại quốc vào giao thương và các thuê khai thác các quặng mỏ. Nhà vua
lại cho lập cả sở đúc tiền (1803 làm ra hai loại tiền đồng và tiền kẽm cùng
đúc vàng bạc ra thành lương, thành nén. Tiền kẽm nặng 7 phân, một mặt in
chữ Gia Long thông bảo, một mặt in chữ thất phân. Mỗi quan tiền nặng 2
cân 10 lạng. Giá vàng định là: một làng vàng đổi lấy 10 lạng bạc. Nhà vua
cũng chuẩn định lại các thước vuông, chế tạo ra thước đồng để đo ruộng.
Năm Gia Long thứ 12, triều đình lập ra cân thiên bình để cân đồng, sắt, chì
và thiếc. Còn cân vàng thì dùng cân trung bình.
8 – Việc Ngoại Giao Với Nước Pháp
Như chúng ta biết, chúa Nguyễn Ánh xưa kia gửi con (Thế Tử Cảnh)
cho Giám mục Bá Đa Lộc sang ngoại giao cầu viện trợ của Pháp hoàng
Louis XVI nếu không có sự hiểu lầm, hoặc rụt rè của Pháp đình thì ngay từ
thuở đó nước Pháp đã đặt được nhiều ảnh hưởng ở Việt Nam. Việc này còn
bị ngăn trở nữa vì cuộc cách mạng (1789 – 1793) ở nước Pháp đã xảy ra
thuở ấy, thêm vào là Pháp đã không dồi dào tài chánh cùng quân lực để
tranh giành với Liệt cường ở các vùng Á Châu.
Sau này chúa Nguyễn Ánh đã thành công do sự giúp đỡ của Giám mục
Bá Đa Lộc, một số tư nhân Pháp và cả chính giới Pháp lại đề ra việc tái lập
ngoại giao với Việt Nam.
