Long qua đời thì những người Pháp trên đây bỏ về hết vì sự ghen ghét của
các quan Việt Nam và sự ghẻ lạnh của vua Minh Mạng. Kể từ giai đoạn này
trở đi cuộc giao tiếp giữa Nguyễn triều với nước Pháp bắt đầu nổi sóng gió.
9 – Giao Thiệp Với Trung Quốc
Sau khi lấy được Bắc Hà, vua Gia Long đã cử một sứ đoàn qua Tàu xin
cầu phong. Cầm đầu sứ đoàn là Trịnh Hoài Đức. Sứ đoàn này chưa hồi
hương thì cuối năm đó 1802, vua Gia Long cử luôn Binh bộ Thượng thư Lê
Quang Định sang xin vua Gia Khánh nhà Thanh đổi tên cho nước ta. Năm
sau 1802, triều đình Mãn Thanh cho Tổng đốc Quảng Tây sang làm lễ tấn
phong cho vua Gia Long và đưa ra hai sắc dụ: một đặt tên nước ta là Việt
Nam, một ấn định thể lệ tiến cống từ nay cứ hai năm một lần và cứ 4 năm
một lần Việt Nam phái sứ bộ sang làm lễ triều kính. Lễ cống gồm có: ngà
voi, sừng tê, lụa vải, gỗ trầm, cau khô. Rồi vua Gia Long thân hành ra
Thăng Long để làm lễ thụ phong. Năm sau Gia Long lại cử sứ bộ sang cảm
tạ vua Tàu tại Bắc Kinh. Tháng 8 năm 1809, sứ đoàn Việt Nam sang mừng
thọ vua Gia Khánh (lúc đó được 50 tuổi). Luôn từ 1813, 1817 và 1819 việc
giao dịch giữa Gia Long và nước Tàu được điều hòa, êm đẹp.
10 – Giao Thiệp Với Miên, Lào và Tiêm La:
Gia Long lên ngôi, nước Nam được yên trị, nước Cao Miên tuy mất đất
(Thủy Chân Lạp) nhưng vẫn chịu thần phục Việt Nam. Từ lâu đời nước này
hay bị người Tiêm quấy rối nên vẫn phải nhờ Việt Nam che chở. Trong thời
họ Nguyễn còn đang mắc múi với Tây Sơn, Tiêm La đã định lợi dụng cơ
hội để phân chia đất Cao Miên đó là việc đã xảy ra hồi 1779 dưới đời quốc
vương Trịnh Quốc Anh (Phya Tak) như trên đã nói.
Thời Tây Sơn còn nắm được miền Nam Việt (1794), Nặc Ấn lưu vong
qua Vọng Các rồi được vua Tiêm La cho một đạo quân đưa về nước. Từ
ngày đó hai tỉnh Battambang và Angkor nhượng cho Tiêm. Nặc Ấn mất
năm 1796. Năm 1802 Miên mới có vua tức là Nặc Ông Chân, con Nặc Ông
