Bình Vương, Lữ làm Đông Định Vương, chúa Nguyễn Ánh lưu vong hải
ngoại, ai đừng bảo khi đó Việt Nam không thống nhất? Sau này nhà Tây
Sơn bị diệt, còn lại chúa Ánh, ai chia xẻ nước Việt Nam nữa mà chẳng
thống nhất?
Còn việc mở rộng cương vực miền Nam tới đất Hà Tiên, sát Vịnh Tiêm
La cũng là một sự kiện tất nhiên của Lịch sử. Trịnh nắm được toàn cõi Việt
Nam từ Linh Giang ra tới Cao Bằng. Nguyễn không khuếch trương thế lực
thì tranh giành với Trịnh sao được. Huống hồ Nguyễn ở cạnh Chiêm Thành,
một dân tộc đang bị hao mòn suy nhược do ảnh hưởng của nhiều chiến cuộc
với nhà Hậu Lê xưa kia, không mở đất về phương Nam chẳng hoài lắm ru!
Và còn đợi cơ hội nào khi mà Nguyễn đang cần có một cái vốn để chạy đua
với miền Bắc? Ngoài ra cũng đừng quên rằng trong việc bành trước cương
thổ vào vùng Đồng Nai, chính người dân cày của chúng ta đã gây được
nhiều thành tích. Một phần lớn những người dân ấy đã tự động vượt biển
hay tràn qua đất Chiêm vào khẩn hoang tại Biên Hòa, Bà Rịa, Gia Định do
đó ta có thể nói rằng chính họ đã viết nhiều trên những trang sử Nam tiến
của dân tộc chúng ta.
12 – Vài Ý Kiến Về Vua Gia Long
Ở vua Gia Long, từ con người quân nhân đến con người chính trị có
nhiều điểm khác biệt khiến ta phải coi vua Gia Long cũng là một nhân vật
kỳ kiệt của Lịch Sử trên nhiều phương diện. Nhân vật này có nhiều điều
hay cũng như có nhiều điều dở.
Chiếu theo cỗi rễ thì Gia Long thuộc về một dòng họ có nhiều danh
tướng, giàu mưu cơ, đởm lược, nhẫn nại, cần cù, thông minh, trác lạc nhờ
vậy mà trong thời trung suy, Nguyễn Ánh mới 17 đã cầm đầu được binh
tướng, nắm vững được lòng dân, bốn phen vinh nhục ở đất Gia Định, nhiều
tao siêu bạt ngoài khơi, trôi dạt cả vào đất Tiêm, nương nhờ triều đình Vọng
Các có lúc phải hy sinh cả tính mạng (trừ giặc Miên và Mã Lai cho Tiêm)
để mua thiện cảm của người hòng có chỗ nương thân. Trên 20 năm ròng,
