2) Triều đình Việt Nam chịu khoản bồi thường chiến tranh cho Pháp-Tây
là 4 triệu quan, phải trả hết trong vòng 10 năm.
3) Pháp-Tây trả lại cho triều đình Việt Nam tỉnh Vĩnh Long khi nào trật
tự ở đây được vãn hồi.
Sử gia Cultru đặt câu hỏi ở đây: Tại sao Việt nam lại chịu nhường tỉnh
Gia Định cho Pháp? Nơi này là sinh quán của mẹ vua Tự Đức và là kho
thóc của miền Trung.
Rồi sử gia này tự trả lời: “Nam triều đã không còn sức kháng chiến nữa.
Lại thêm Bắc Kỳ đang rối loạn do đảng Lê Duy Phụng tự xưng là con cháu
nhà Lê. Phụng đã liên lạc với Bonard để xin cộng tác nhưng bấy giờ Bonard
chưa nghĩ đến việc thôn tính miền Bắc, bởi Bonard cho rằng miền này sẽ
dành cho Tây Ban Nha.
Xét ra nếu Pháp tiếp tay cho Lê Phụng, có thể miền Bắc cũng mất nốt,
do đó mà các nhà cầm quyền ở Huế đã vội vã ký với Sài Gòn cho xong, vì
hòa với Sài Gòn mới có cơ cứu vãn Bắc Hà, vả chăng giữa hai kẻ địch,
Pháp vẫn nguy hiểm hơn”.
Quả vậy, yên với Pháp xong, vua Tự Đức liền tung hết quân lực ra Bắc,
bắt được Phụng và đem ra lăng trì (là tội phân thây xé xác). Bàn cho kỹ thì
vụ loạn Lê Phụng đã giúp cho Pháp rất nhiều vì nó đưa triều đình Huế vào
cái thảm cảnh nhà cháy hai đầu, nếu không chưa dễ gì có cuộc nghị hòa
mau lẹ và có lợi cho Pháp như vậy. Nhưng tới nay người ta ngờ rằng biết
đâu chẳng có bàn tay sai bí mật của Pháp trong các vụ loạn ở xứ Bắc.
5 – Phong trào Nam Kỳ kháng Pháp
Triều đình Việt Nam hòa với Pháp nhưng nhân dân Việt Nam không thể
tán thành việc hòa giải này. Đó là ý kiến ông Quản Định (tức Trương Định),
người đã chiếm Gò Công và lôi cuốn đồng bào Nam Việt vào cuộc bài
Pháp, trước cũn như sau việc nhượng ba tỉnh miền Đông.
