Tống Duy Tân, Cầm Bá Thước ở Thanh Hóa
Đinh Công Tráng ở Ba Đình
Nguyễn Thuật đứng đầu quân Cần Vương xứ Bắc
Hoàng Hoa Thám hoạt động vùng Yên Thế
Sau đó, Thuyết sang tàu với mục đích cầu viện vì ông vẫn tin tưởng ở
sức mạnh của nhà Thanh. Ông cho rằng người khác đi thay không bày tỏ
hết tình trạng nước nhà, e lỡ việc lớn, nay lấy danh nghĩa mình là người
trong hoàng tộc, lại là phụ chính đại thần và đại tướng thì sự giao thiệp có
lợi hơn.
Ông bắt đầu đi từ Hương Khê theo đường rừng ra Nghệ An, qua Thanh
Hóa, Lai Châu, lên Lào Cai tới Vân Nam rồi sang Quảng Đông. Cùng đi
với ông có đề đốc Trần Xuân Soạn, Võ cử nhân Nguyễn Viết Tốn, đi đến
đâu, cổ động kháng chiến đến đấy chớ không đi thẳng một mạch nên hành
trình từ Hà Tĩnh sang Quảng Đông kéo dài một năm.
Khi đến Trung Quốc, Tôn Thất Thuyết ở lại nhà Liêu Văn Chỉ ít bữa rồi
sang Vân Nam. Ông gặp Sầm Xuân Huyên là tổng đốc tỉnh này, sau Huyện
lại giới thiệuông với tổng đốc Quảng Tây là Trương Minh Ký. Do họ
Trương, ông lại làm quen với thống đốc Quảng Đông là Lý Hàn Chương
(anh Lý Hồng Chương). Tại Quảng Đông, ông Thuyết làm một lá sớ đệ lên
Bắc Kinh. Khi đó Pháp cho người lên Bắc Kinh vận động với Lý Hồng
Chương, bấy giờ làm toàn quyền Đại thần triều Mãn, họ Lý tâu với Tây thái
hậu, chiếu theo lời đề nghị của Pháp, giữ ông Thuyết ở huyện La Định, sau
đem về huyện Thiêu Quan. Xét ra Tàu hồi đó bị Liệt cường bắt nạt, sau
cuộc nha phiến chiến tranh với người Anh, phải cắt đất xin hòa, vì vậy tàu
rất e dè người da trắng.
Ốc còn chẳng mang nổi mình ốc, đó là trường hợp Trung Quốc thuở ấy.
Rồi việc cầu viện của ông Thuyết rốt cuộc chỉ là công dã tràng.
