quần áo, đồ dùng cho một tháng. Lúc đó má của N. đang có thai. Hơn
sáu tháng, ba N. vẫn chưa về. Một ngày kia, thấy con nít trong xóm
ngấp nghé trước cửa nhà N., tôi ghé vô thăm. Căn phòng khách - bức
tranh hạnh phúc mà tôi từng chiêm ngưỡng - tối mờ và hoang lạnh đến
rợn người. Giữa khoảng trống trơn là một cái hộp... ồ không, đó là một
cái quan tài nhỏ xíu. Em bé mới sanh đã chết. Má N. đứng trong góc
nhà, mắt bà sâu hun hút và thất thần. Đó là lần đầu tiên tôi nhìn thấy thế
nào là đau khổ.
Má N. càng ngày càng héo hắt. Bà đi làm rẫy, vài tháng mới đem
những thứ trồng được về cho các con. Khoảng năm 1977 chúng tôi đói
lắm, mỗi bữa tôi được một chén nước canh có lác đác mấy miếng nui,
nghe nói là đồ tiếp tế từ tận bên Tây, và chắc N. cũng chẳng khá hơn.
Má N. thỉnh thoảng mang về mấy trái mít và vài quầy chuối, nhưng
những món đó không phải để ăn mà để bán lấy tiền đong gạo và gom
góp đi thăm nuôi ba N., lúc đó tôi mới biết là ba N. bị giam ở vùng núi
rừng Vĩnh Phú ngoài Bắc. Con nít thời đó thật ngoan và can đảm, đói
tới nhức đầu nhưng vẫn nuốt thèm ngồi bán từng múi mít thơm phức
cho những người có gốc gác, có tiền.
Một năm, rồi hai năm... Ba của N. vẫn bị tù biền biệt. Trong căn
nhà vắng cả cha lẫn mẹ, chắc N. lạc lõng lắm. Nhưng tính N. đơn sơ, ít
nói. Nó chỉ quần quật lo cho một đám em từ củ khoai, miếng sắn tới
chén cơm độn bo bo. Nỗi buồn luôn thấp thoáng trong đôi mắt đen đầy
chịu đựng, nhưng ít khi N. nói ra là nó nhớ ba.
Không giống như M.
M. là một người bạn khác trong nhóm mười mấy đứa chúng tôi. M
được yêu mến nhất trong đám vì tính tình xởi lởi, hay che chở và chiều
bạn. Điều đặc biệt ở M. là tình thương dành cho bố. Tôi chưa bao giờ
gặp bố của M. vì ông đi tù trước khi chúng tôi thân nhau. Nhưng M.
nhắc tới bố thường xuyên, mắt nó khi thì long lanh theo những ký ức
vui, khi thì sũng nước. Thương M., chúng tôi dần dần thương cả bố của
M. Tôi tưởng như mình cũng đã thân quen với người bố hay chở vợ và
bốn đứa con đi dạo phố bằng xe Vespa, người bố vui tính hay kể
