Một giờ sau khi ông An-Thanh đi rồi, bà Cát-Tường mới đến. Bà thấy
chúng tôi ở cả trong bếp và chẳng ai nói một câu gì. Người mà xưa nay vẫn
bảo ban nâng đỡ chúng tôi, bây giờ cũng mất hết tinh thần rồi. Thực vậy, cô
Yến-Chi ngày thường khỏe mạnh và can đảm như thế, nay thấy mềm yếu
hơn chúng tôi. Cô không khuyên bảo gì nữa vì mất hết nghị lực, hết sáng
kiến, hoàn toàn chìm đắm trong đau khổ, có gượng được chút nào là chỉ để
dỗ Lệ-Hoa thôi. Người hoa tiêu đã rơi xuống biển rồi.
Chúng tôi, lũ trẻ con, từ nay không người bẻ lái, không ngọn hải đăng dẫn
đường, không có cách gì để vào bến, và cũng không biết có một bến nào để
ghé lên, chúng tôi thật bơ vơ trong biển của đời, bềnh bồng theo sóng gió,
không sao có một hành động hay một ý kiến gì để giải thoát, chỉ có lo sợ và
thất vọng mà thôi.
Bà Cát-Tường là một người có kinh nghiệm và sẵn ý chí. Bà từng làm vú
nuôi ở Ba-Lê trong mười năm cho 5 chủ khác nhau. Bà hiểu biết những khó
khăn trong đời và theo lời bà, bà biết khắc phục những trở lực đó. Sự có
mặt của bà thật là một mối an ủi lớn cho chúng tôi. Chúng tôi đã tìm được
chỗ bám. Chúng tôi lại đứng thẳng mình được trên đầu gối chúng tôi.
Đối với một người đàn bà, cưu mang một ổ gần 5 đứa trẻ, đứa lớn nhất
chưa đến 17 tuổi và đứa bé nhất lại câm, thực là một trách nghiệm nặng nề,
chính những người đảm đang nhất cũng phải lo ngại, làm gì cho những đứa
trẻ bây giờ? Nuôi chúng được chăng khi mà chính người ta cũng phải ăn
bữa sáng lo bữa chiều?
Một chủ cũ của bà ở Ba-Lê làm nghề Thừa phát lại. Bà đến đó để nhờ chỉ
giáo. Những lời khuyên của ông này sẽ định đoạt số phận của chúng tôi.
Rồi bà lại vào khám để bàn định với ông An-Thanh. Bà không hề nói gì về
việc vận động và ý kiến của bà với chúng tôi. Tám hôm, sau ngày bà đến
Ba-Lê, bà cho chúng tôi biết quyết định của bà. Vì chúng tôi còn bé quá
không thể đi làm lấy mà nuôi nhau được. Mỗi đứa phải đến ở nhờ một
người trong họ.
Lệ-Hoa ở với cô Cát-Tường ở làng Mộc-Văn.
An-Sinh ở với chú làm thợ mỏ ở Văn-Xá, thuộc Xê-Viên.
Bằng-Mai ở với ông chú khác, thợ trồng rau ở Lan-Thành.