họ bắt trộm con con, cũng như họ đã bắt trộm con”. Vì ý bà muốn thế,
chúng tôi cũng để bà về. Khi con trai tôi ra đời được ít lâu, chúng tôi cho
người đi mời bà, bà bỏ cả quê hương, bỏ cả nhà cửa, bỏ cả bạn bè, bỏ cả
con bò mà chúng tôi đã mua cho bà, để sang Anh-quốc ở với chúng tôi. Vợ
tôi nuôi con lấy, còn bà giữ việc trông nom, chăn dắt và chơi với Tiểu-Mã-
Tư thôi. Bà khen đó là một đứa bé đẹp nhất mà bà chưa từng trông thấy bao
giờ.
An-Tuyên tay cầm tờ báo Thời sự, để xuống bàn viết của tôi và hỏi tôi đã
đọc chưa. Tôi nói chưa đọc. An-Tuyên liền lấy ngón tay chỉ vào một tin ở
thành Vienne mà tôi dịch như sau:
“Thành phố Luân-Đôn sắp được hân hạnh đón tiếp Ca-nhạc-sĩ kỳ tài Mã-
Tư. Mặc dầu những kết quả rất mỹ mãn đã đạt được ở đây. Nhạc sĩ phải
tạm biệt chúng ta để sang Anh-quốc do những hợp đồng mà Nhạc sĩ không
thể sai hẹn được. Bản báo đã nói nhiều về những cuộc trình diễn ở đây của
Mã-Tư. Những cuộc hòa nhạc đó, với tính chất độc sáng và tài năng xuất
chúng của một diệu thủ âm nhạc, đã gây một mối khích động lớn trong
công chúng. Tóm lại, Mã-Tư là vua vĩ-cầm”.
Không cần đọc bài báo đó, tôi cũng biết đứa trẻ hát rong các phố, bạn tôi và
học trò tôi, đã thành một tài tử trứ danh. Tôi cùng sống với anh, đã trông
thấy anh lớn lên và thiên tài anh nẩy nở. Khi ba chúng tôi, Mã-Tư, An-
Tuyên và tôi học tập do một vị giáo sư riêng đào luyện, Mã-Tư chậm tiến
về tiếng La-Tinh và Hy-Lạp, nhưng anh rất giỏi về nhạc. Nhạc sư do mẹ tôi
thuê dạy anh, phải kinh ngạc về năng khiếu lỗi lạc của anh. Lời tiên tri của
ông nhạc sĩ thợ cạo Phi-Nam ở thành Măng-Đê thực ứng nghiệm vậy.
Tuy nhiên, tin tức ở thành Vienne vừa rồi đã làm tôi sung sướng và tự hào
hình như chính tôi đã được hoan nghênh và được vỗ tay tán thưởng mà tờ
báo đó đã mang dư âm đi khắp mọi nơi. Sao tôi lại không được dự phần?
Mã-Tư không phải là bạn tôi, em tôi, là chính mình tôi hay sao? Cho nên
cái vinh quang của anh là vinh quang của tôi, mà cái hạnh phúc của tôi là
hạnh phúc của anh vậy.
Lúc đó, một người đầy tớ vào đưa cho tôi một bức điện văn mà sở bưu
chính vừa cho mang đến.