VÔ GIA ĐÌNH - Trang 52

rằng ngọt ngào hơn là hung hãn. Ta không bao giờ đánh những con vật ta
nuôi. Chúng sẽ khiếp sợ, sự khiếp sợ làm nhụt trí khôn. Hơn nữa ta cũng
không bao giờ nổi giận lên với chúng, vì nếu ta phát khùng thì ta không
phải là ta nữa, ta sẽ không giữ được cái tính kiên trì mà con đã nhận thấy.
Chính những kẻ dạy cũng là người đã học lại được nhiều. Ta đã cho con
chó của ta bao nhiêu bài học thì ngược lại, ta đã nhận của chúng bấy nhiêu
bài. Ta mở mang trí khôn cho chúng, chúng tu dưỡng tính tình cho ta.
Nghe câu nói lạ, tôi cười.
- Con cho thế là lạ lùng phải không? Một con chó có thể dạy được người?
Thế mà thực đấy. Con thử nghĩ xem. Con có nhận thấy rằng một con chó
bao giờ cũng chịu ảnh hưởng của chủ không?
- Điều đó đúng lắm.
- Vì thế, khi đã bắt tay vào việc giáo hóa một con vật, người chủ phải giữ
gìn tư cách. Trong khi dạy Lãnh-Nhi, giả sử ta phát khùng, phát cáu, con
Lãnh-Nhi sẽ làm gì? Nó cũng sẽ theo gương ta phát khùng, phát cáu, rồi
thành ra hư hỏng. Con chó thường là tấm gương phản chiếu của người
nuôi. Cho ta xem con chó của con, ta có thể bảo con là người thế nào. Quân
cướp có con chó ăn cướp, kẻ trộm có con chó ăn trộm. Người quê mùa có
con chó thô thục. Người phong nhã có con chó đáng yêu.
Các bạn tôi, ba con chó và con khỉ, được tôi đóng thêm trong trò nên vui
thích lắm, chúng nhìn ngày mai đến không e sợ gì. Về phần chúng, chúng
đã được làm đi làm lại đến trăm, nghìn lần rồi.
Còn tôi, tôi không được yên tâm như chúng. Tôi nghĩ ngợi: nếu tôi diễn
hỏng, thầy tôi sẽ bảo sao? Khách xem sẽ nói gì? Ý nghĩ đó làm rối óc tôi.
Khi tôi ngủ, tôi mê thấy những người đến xem ôm bụng cười, chế nhạo tôi.
Vì thế, sáng hôm sau, lúc rời nhà trọ ra chỗ diễn, lòng tôi xao xuyến vô
cùng.
Vỹ-Tiên đi trước, đầu cao, ngực ưỡn, tay ve vẩy, chân bước theo nhịp còi
ông thổi bài khiêu vũ. Sau ông là Hảo-Tâm. Với bộ nhung phục Đại-tướng
Anh, áo quần đỏ, lon vàng, mũ cao đỉnh cắm một chiếc lông dài, Hảo-Tâm
bệ vệ cưỡi trên lưng Lãnh-Nhi. Rồi cách xa một chút để tỏ ý kính trọng,
Hiệp-Nhi và Thùy-Nhi xếp hàng đôi đi sau. Cuối cùng là tôi.