18
Trong phòng ăn, bàn đã sẵn sàng cho bữa trưa. Cuộc trò chuyện trở nên
trơn tru hơn, người anh trai và người chị dâu muốn nói lại cho anh tất cả
những gì đã xảy ra trong khi anh vắng mặt. Những thập niên bay lơ lửng
phía trên mấy cái đĩa và người chị dâu, rất đột ngột, tấn công anh: “Em
cũng đã từng có những năm cuồng tín. Em đã nói về Nhà thờ đến mức độ
đó! Bọn chị ai cũng sợ em.”
Câu nói làm anh kinh ngạc: “Sợ em?” Người chị dâu nhắc lại chuyện.
Anh nhìn bà: trên khuôn mặt bà, cái khuôn mặt mới chỉ lúc trước với anh
còn rất khó nhận ra, giờ đây những đường nét của ngày xưa đã hiện lên thật
rõ rệt.
Quả thực, nói rằng họ sợ anh thì thật là vớ vẩn, ký ức của người chị dâu
chỉ có thể quanh quẩn ở mấy năm trung học của anh, từ khi anh mười sáu
tuổi cho tới lúc anh mười chín tuổi. Hoàn toàn có thể là hồi ấy anh chế nhạo
những người theo đạo, nhưng những lời nói đó không thể có gì chung với
thứ chủ nghĩa vô thần đầy tính chiến đấu của chế độ và chỉ để nhằm vào gia
đình anh, những người không bao giờ bỏ một buổi lễ mixa ngày Chủ nhật
nào và bằng cách đó Josef muốn chứng tỏ mình là một kẻ khiêu khích. Anh
đã thi bằng tú tài vào năm 1951, ba năm sau cuộc cách mạng, và chính vì
cái cảm hứng khiêu khích ấy mà anh đã quyết định học ngành bác sĩ thú y:
chữa bệnh cho những người ốm, phục vụ nhân loại, đó là niềm kiêu hãnh
lớn của gia đình anh (ông nội anh cũng là bác sĩ), và anh muốn nói với tất
cả mọi người rằng anh thích bò hơn người. Nhưng không có ai ngưỡng mộ
hay dè bỉu sự nổi loạn của anh cả; ngành thú y về mặt xã hội được coi là
kém cao cấp hơn, lựa chọn của anh được coi là xuất phát từ việc thiếu tham
vọng, sự bằng lòng giữ một vị trí thứ yếu trọng gia đình, sau người anh trai.
Anh bối rối tìm cách giải thích (với họ và với chính anh) cái tâm lý tuổi
thiếu niên của mình, nhưng từ ngữ gặp khó khăn trong việc đi ra khỏi
miệng anh vì nụ cười bất di bất dịch của người chị dâu, hướng thẳng vào
anh, diễn đạt một sự bất đồng không thể lay chuyển với tất cả những gì anh
