dựng ghi chép của một chứng nhân chân thực của một quá khứ; các ghi
chép nói đến những sự kiện mà tác giả không có lý do gì để chối bỏ nhưng
cùng lúc ký ức của anh ta cũng không thể khẳng định được. Trong tất cả
những gì mà quyển nhật ký kể lại, chỉ có một chi tiết duy nhất soi sắng một
kỷ niệm rõ nét và, chắc chắn, chính xác: anh nhìn thấy mình ở trên một lối
đi trong rừng, thốt ra một lời nói dối với một cô nữ sinh trung học về việc
chuyển đến ở Praha; cái cảnh nhỏ bé này, nói chính xác hơn là cái bóng của
nó (bởi vì anh chỉ còn nhớ đại khái nội dung của câu nói của anh và việc
mình đã nói dối), là cái mẩu đời duy nhất còn được lưu giữ trong ký ức anh
dưới hình thức thiu thiu ngủ. Nhưng nó bị cô lập với những gì xảy ra trước
đó và những gì xảy ra sau đó: bằng câu nói nào, bằng hành động nào cô nữ
sinh trung học đã thúc đẩy anh tới chỗ bịa ra mấy lời vớ vẩn ấy? Và điều gì
đã xảy ra trong những ngày tiếp theo? Anh tiếp tục dối trá như vậy trong
bao nhiêu lâu? Và anh đã thoát khỏi bằng cách nào?
Nếu muốn kể lại kỷ niệm đó như một giai thoại nho nhỏ mang một ý
nghĩa, anh sẽ buộc phải lồng nó vào một chuỗi nhân quả của các sự kiện
khác, những hành động và câu nói khác; và bởi vì đã quên mất chúng, anh
chỉ còn một cách là ngụy tạo ra chúng; không phải là để lừa dối, mà là để
cho kỷ niệm trở nên có thể hiểu được; điều mà, mặt khác, anh đã bột phát
làm cho mình khi còn cúi xuống đọc những dòng chữ của quyển nhật ký:
thằng nhóc vắt mũi chưa sạch tuyệt vọng vì không tìm thấy được trong
mối tình với cô nữ sinh trung học một dấu hiệu nào của phấn khích khi nó
chạm vào mông cô, cô gạt tay nó ra; để trừng phạt cô, nó nói với cô là nó sẽ
chuyển đến sống ở Praha; buồn rầu, cô để nó sờ mông và tuyên bố là cô đã
hiểu được những nhà thơ vẫn chung thủy cho đến tận khi chết; như vậy là
mọi chuyện đã diễn ra nhằm tới hạnh phúc lớn nhất của nó, trừ việc sau một
hoặc hai tuần cô gái suy diễn từ cuộc chuyển nhà đã được lên kế hoạch của
bạn trai rằng cần phải kịp thời thay thế nó bằng một người khác; cô bắt đầu
tìm kiếm người khác đó, thẳng nhóc vắt mũi chưa sạch đoán ra chuyện và
không thể đè nén được lòng ghen tuông của mình; nhân một lần cô sắp đi
lên núi mà không có nó cùng đi, nó đã gây ra một cảnh đầy tính chất
hysteria; nó tự lố bịch hóa mình; cô bỏ nó.
