với người sống. Anh không đến mộ cô để nhớ về cô nữa, mà là để được ở
với cô; để nhìn đôi mắt cô đang nhìn anh, và nhìn anh không phải từ quá
khứ, mà là từ thời điểm hiện tại.
Khi ấy đối với anh một cuộc đời mới đã bắt đầu: Sống chung với người
chết. Một cái đồng hồ mới bắt đầu tổ chức thời gian của anh. Rất ưa sạch
sẽ, cô hay nổi giận vì sự bừa bãi của anh. Kể từ nay, anh tự dọn dẹp nhà cửa
một cách kỹ càng. Bởi vì anh yêu nhà của họ còn nhiều hơn là khi cô còn
sống: hàng rào thấp bằng gỗ với một cánh cổng nhỏ; khu vườn; cây thông
trước ngôi nhà xây bằng gạch đỏ sẫm; hai cái ghế phô tơi đặt đối diện nhau,
nơi họ ngồi khi đi làm về; bệ cửa sổ nơi cô luôn đặt một chậu hoa, bên cạnh
là một cái đèn; cái đèn này, họ vẫn bật khi đi vắng để có thể nhìn thấy từ xa,
trên phố, khi trở về nhà. Anh tôn trọng tất cả những thói quen ấy và lo lắng
sao cho mỗi cái ghế, mỗi lọ hoa đều ở đúng chỗ mà cô thích.
Anh đi thăm lại những nơi họ từng thích: quán ăn bên bờ biển nơi người
chủ không bao giờ quên nhắc lại cho anh những món cá mà vợ anh thích
nhất; trong một thành phố liền bên, cái quảng trường vuông vắn với những
ngôi nhà sơn màu đỏ, màu xanh, màu vàng, cái vẻ đẹp khiêm nhường từng
làm họ say mê; hoặc, đến Copenhagen, cái bờ ke nơi, mỗi ngày vào sáu giờ
tối, một tàu thủy lớn rời bến đi ra biển. Ở đó, họ có thể đứng bất động nhiều
phút liền đề ngắm nhìn nó. Trước khi đi, nhạc vang lên, nhạc jazz xưa cũ,
lời thỉnh du.
Từ khi cô chết, anh thường xuyên đến đó, anh tưởng tượng cô đang ở
bên cạnh anh và cảm thấy ham muốn chung của họ, được lên con tàu trắng
buổi đêm ấy, nhảy ở đó, ngủ ở đó và thức dậy ở đâu đó, xa, rất xa về phía
Bắc.
Cô muốn anh ăn vận lịch sự và tự tay sắm sửa quần áo cho anh. Anh
không quên cái áo sơ mi nào là áo cô thích nhất, cái nào cô không thích.
Cho chuyến đi tới Bohême này anh đã cố tình mặc một bộ com lê mà cô
không mấy quan tâm. Anh không muốn dành cho chuyến đi này quá nhiều
chú ý. Đó không phải là một chuyến đi vì cô, cũng không phải là cùng với
cô.
