thế là rõ quá. Các viên chức ấy về nhiều mặt xử sự như trẻ con. Một chuyện
chẳng đâu vào đâu - rất tiếc thái độ của K. không phải như vậy - đôi khi có
thể làm cho họ phật lòng đến mức họ chẳng thèm nói năng dù là với bạn bè
thân nhất, họ quay đi khi gặp bạn và cái gì cũng chống lại bạn. Nhưng cũng
có khi một câu nói đùa đánh liều thốt ra vì không có cách nào khác làm cho
họ bỗng dưng bật cười và trở lại hỉ hả một các đột ngột lạ lùng hết sức.
Giao thiệp với họ vừa rất phức tạp, vừa rất dễ dàng, không có một nguyên
tắc nào chi phối cả.
Đôi khi người ta lấy làm lạ trong những tình trạng như thế làm một cuộc
đời lại đủ để đi đến công nhận là người ta có thể có lúc thành công. Rõ ràng
là có những giờ phút u buồn mà ai cũng đã từng trải qua, khi ta nghĩ rằng
nùnh đã không đạt được một mục đích nào cả, khi ta tưởng chừng mình chỉ
thành công trong những vụ án vốn sinh ra là để thành công và không có ta
thì chúng vẫn đạt tới kết quả như thế, còn tất cả các vụ án khác thì ta lại
thất bại, mặc dầu tốn bao công vất vả, chạy vạy với những kết quả bề ngoài
nho nhỏ đã từng khiến cho ta mừng rơn. Và trong những lúc ấy, hình như ta
chẳng còn biết tin cậy vào cái gì nữa, và nếu như phải trả lời một số câu hỏi
nhất định nào đấy, thậm chí ta cũng không dám chối là tuy với ý định tốt
nhất trần đời, ta đã đẩy đi sai đườns trệch lối những vụ án nếu cứ để mặc nó
thì chắc đã thành công. Rõ ràng là ngay trong cái ý thức đó cũng có một
thứ tin chắc, nhưng đó là điều tin chắc duy nhất còn lại với ta. Những cơn
hoài nghi ấy - vì cố nhiên đấy chỉ là những cơn - đặc biệt đe dọa các luật sư
khi người ta rút ra khỏi tay họ một vụ án họ đã dẫn đi khá xa và hoàn toàn
thỏa mãn. Chắc chắn đấy là điều tệ hại nhất có thể xảy đến với một người
bào chữa. Nỗi bất hạnh này không bao giờ xảy ra do lỗi của bị cáo; một bị
cáo đã chọn luật sư nào thì dù cơ sự ra sao cũng phải bám lấy luật sư ấy. Vả
chăng làm sao y có thể xoay xở được một mình sau khi đã có người giúp
đỡ? Vậy chuyện đó chẳng bao giờ xảy ra, nhưng đôi khi có tình hình là tiến
trình vụ án đi vào một hướng mà luật sư không có quyền theo đuổi nữa.
Người ta liền cùng một lúc rút khỏi tay ông vụ án, bị cáo và tất tất; những
mối quan hệ hữu ích nhất lúc này cũng chẳng còn dùng được việc gì, vì
ngay bản thân các viên chức cũng không được biết. Vụ án vừa đi vào một
