“Điều tôi có thể cho ông biết có lẽ không quan trọng lắm, nhưng trong
loại vụ việc này, chẳng nên bỏ qua cái gì cả. Vả chăng tôi vẫn mong muốn
được giúp đỡ ông, dù chỉ là tí chút. Chẳng phải là chúng ta luôn luôn tâm
đầu ý hợp với nhau trong công việc đó sao? Này nhé...”.
Lúc ấy K. muốn xin lỗi về thái độ trước đó của mình, nhưng nhà kỹ
nghệ, không muốn ai ngắt lời, cấp cặp lên tay để tỏ ra ông đương vội và nói
tiếp:
“Tôi nghe nói đến vụ án của ông qua một người tên là Titorelli. Đó là
một họa sĩ, Titorelli chỉ là biệt hiệu của anh ta, tôi không biết anh tên thật là
gì. Từ nhiều năm nay, thỉnh thoảng anh ta đến gặp tôi ở phòng làm việc và
đem đến cho tôi những bức tranh nho nhỏ lần nào cũng được tôi trả cho
một món tiền bố thí - anh ta cũng gần gần như một kẻ ăn xin - Song tranh
thì phải nói là đẹp, những đồng hoang, những phong cảnh, đại khái như thế.
Những cuộc mua bán ấy đã thành quen đối với cả hai chúng tôi và luôn
luôn diễn ra hỉ hả nhất trần đời; nhưng cuối cùng, anh ta cứ đến luôn xoành
xoạch và tôi đã ngỏ lời trách; chúng tôi bắt đầu nói chuyện, tôi tò mò muốn
biết anh làm thế nào mà sống được chỉ với nghề tranh, và lúc đó tôi ngạc
nhiên vô cùng được biết anh sống chủ yếu bằng tranh vẽ chân dung. Anh
bảo tôi là anh làm việc cho tòa. Tôi hỏi tòa nào. Đấy là lúc anh đem chuyện
ra nói tôi nghe. Ông là người hơn bất cứ ai có thể hình dung khi nghe ta kể,
tôi sửng sốt đến thế nào. Từ ngày ấy, mỗi lần anh đến thăm, tôi đều được
biết ít nhiều tin tức của tòa và cứ thế nay một chút, mai một chút, cuối cùng
tôi trở nên thông tỏ ngọn ngành. Nói đúng ra, anh chàng Titorelli ấy ba hoa
lắm và tôi thường phải bảo anh ta im đi, không những chỉ vì anh ta nói dối -
điều đó thì không thể chối chãi được - mà chủ yếu còn là vì một nhà kinh
doanh còng lưng dưới gánh nặng những mối lo lắng của bản thân mình như
tôi thì còn thì giờ đâu mà quan tâm đến chuyện người khác. Nhưng thôi.
Tôi nghĩ bụng rằng anh chàng Titorelli ấy xem chừng có thể giúp được cho
ông, anh ta quen biết rất nhiều quan tòa, và tuy bản thân anh có lẽ chẳng có
thế lực to lớn, nhưng anh có thể bày cho ông cách tốt nhất để tiếp cận một
số quan tòa. Và cho dù những góp ý của anh không phải là quyết định, thì
ông, ông vẫn có thể rút được ở đấy ra nhiều điều bổ ích. Bởi vì ông gần như
