- Ra thế, không có được tha bổng cả! - K. nói, như để trả lời cho những
niềm hy vọng của anh - Điều này xác nhận thêm ý kiến của tôi trước đây
đối với tổ chức tư pháp, về mặt ấy cũng chẳng có một cơ may nào. Chỉ một
tên đao phủ có thể thay thế cho cả tòa án.
- Đừng nên khái quát, - Họa sĩ bực dọc nói - đấy là tôi chỉ nói với ông
anh về kinh nghiệm cá nhân của tôi mà thôi.
- Như thế không đủ hay sao? Thế anh nghe nói đến những trường hợp
tuyên bố tha xưa kia không?
- Người ta bảo là có. Nhưng khó biết lắm: các bản tuyên án của tòa
không bao giờ công bố; bản thân các quan tòa cũng không có quyền xem,
vì vậy người ta chỉ giữ lại được những truyền thuyết về tổ chức tư pháp chủ
quá khứ. Các truyền thuyết ấy quả có nói đến những trường hợp tha bổng,
thậm chí phần lớn đều tha bổng, chẳng có gì khiến ta đừng tin, nhưng cũng
không có gì chứng tỏ là chính xác. Tuy nhiên ta không nên hoàn toàn bỏ
qua những truyền thuyết ấy; chắc chắn nó chứa dựng một phần sự thật; vả
chăng nó rất hay, chính bản thân tôi đã sử dụng rất nhiều làm đề tài vẽ tranh
đấy.
- Chỉ là những truyền thuyết thk không làm thay đổi ý kiến của tôi được.
Chẳng ai có thể viện dẫn truyền thuyết ở trước tòa, có phải thế không?
- Không, không thể được.
- Vậy nói đến làm gì vô ích.
Anh tạm thời chấp nhận tất cả các ý kiến của họa sĩ, ngay cả khi anh
thấy có vẻ không đúng hoặc mâu thuẫn lẫn nhau; lúc này anh không có thì
giờ thẩm tra hoặc bác bỏ những điều người tá nói với anh, cốt sao thuyết
phục được hoạ sĩ giúp đỡ anh, bằng cách nào cũng được, dù chỉ nói đôi ba
câu với kết quả mong manh, anh xem thế cũng là đạt. Vì vậy anh nói:
- Ta hãy gạt chuyện tha bổng sang một bên; vừa nãy anh có kể ra hai
giải pháp khác.
- Đúng: tha tạm và hoãn không thời hạn. Chỉ có hai trường hợp ấy là có
thể xét đến được. Nhưng trước khi đề cập tới điều đo, ông anh cởi áo vét ra
đã chứ?
