Có lẽ họa sĩ nói mấy lời cuối cùng ấy vì nhận thấy K. bắt đầu tỏ ra chán
nản.
- Nhưng, - K. hỏi như để đón trước một số điều tiết lộ nào đấy họa sĩ có
thể hé ra - lần tha thứ hai chạy chọt có khó khăn như tha lần thứ nhất
không?
- Về điểm này không thể nói chắc được. - Họa sĩ đáp - Có lẽ ông anh
nghĩ rằng các quan tòa thông cảm với bị cáo bị bất lần thứ hai ư? Không
phải thế đâu. Lúc tha, các quan tòa đã dự kiến trước là có thể bị bắt lại. Vì
vậy trường hợp này chẳng có tác động gì đến họ cả. Nhưng tính khí của họ
có thể biến đổi, hàng loạt những lý do khác có thể đã làm thay đổi ý kiến
của họ về vụ án, nên muốn được tha lần thứ hai cần phải thích ứng với
những hoàn cảnh mới; vì thế nói chung lần sau cũng vất vả như lần đầu.
- Và lần này cũng vẫn không phải là được tha hẳn ư? - K. nói và tự cũng
đã lắc đầu phủ nhận.
- Đã đành, - Họa sĩ nói - sau lần thứ hai đến lần bắt thứ ba, sau lần tha
thứ ba đến thứ tư, và cứ thế. Đấy là do tính chất của tha tạm.
K. im lặng.
- Hình như ông anh không khoái lắm với kiểu tha tạm? - Họa sĩ nói - Có
lẽ ông thích hoãn vô thời hạn hơn. Tôi phải giải thích cho anh thế nào là
hoãn vô thời hạn chứ?
- Vâng. - K. nói.
Họa sĩ ngả lưng một cách thoải mái trên ghế, ngực áo phanh ra, một bàn
tay luồn vào trong áo vuốt hai bên sườn.
“Hoãn vô thời hạn... - Chàng nói, ngừng lại một lát nhìn phía trước mặt
như để tìm lời giải thích sao cho hoàn toàn thích đáng - hoãn vô thời hạn
duy trì mãi mãi vụ án ở giai đoạn đầu tiên của nó. Muốn được thế thì bị cáo
và người giúp đỡ, nhưng đặc biệt là người giúp đỡ, nhất thiết phải liên hệ
thường xuyên với tổ chức tư pháp. Tôi xin nhắc lại với ông anh, trường hợp
này không đòi hỏi phải tốn nhiều sức lực như khi muốn được tạm tha.
Nhưng có lẽ cần chăm chú hơn. Phải luôn luôn để tâm trí vào vụ án, phải
thường xuyên đều đặn đến thăm vị quan tòa trực tiếp xét xử, không bỏ lỡ
tất cả các dịp lễ lạt, và tìm mọi cách duy trì thiện cảm của ông ta; nếu bản
